Сыл аайы Горнай улууһун уонна улуус нэһилиэктэрин дьаһалталара анал байыаннай дьайыыга дойдубутун көмүскүү сылдьар биир дойдулаахтарбытыгар көмө буола бараллар. Улуус үрдүнэн кыралыын-улаханныын, эдэрдиин-кырдьаҕастыын туора турбакка, бары биир тыынынан туох кыаллар көмөнү баар гына охсон, бэлэмнээн, биэрэн ыытабыт.
С.П. Данилов аатынан Бэрдьигэстээх оскуолатын учууталлара уонна оҕолоро «Биһиги бииргэбит!» диэн олус истиҥ уонна суолталаах акцияҕа кыттыстыбыт. Онно 1-11 кылааска диэри үөрэнээччилэр кыттыыны ыллылар. Бу көҕүлээһин оҕолортон ис сүрэхтэн тахсыбыт, анал байыаннай эпэрээссийэҕэ кыттар Арассыыйа байыаннай сулууспалаахтарбытын өйүүргэ дьиҥнээх баҕа санаа буолла.
Акция сыала-соруга – биһиги буойуннарбытыгар кинилэри өйдүүллэрин, кинилэргэ итэҕэйэллэрин уонна кэтэһэллэрин санатыы.
Дууһаны сылытар суруктар. Акция биир сүрүн түһүмэҕэ — суруктары суруйуу буолла. Оҕолор ис сүрэхтэн баҕа санааларын тиһэн суруктарын суруйдулар. Сорохтор эйэлээх олох иһин махтаннылар, сорохтор күүһү уонна түргэнник дьиэлэригэр төннөллөрүн баҕардылар, оттон алын кылаас оҕолоро күннээх, холууптаах уонна Арассыыйа былаахтаах чаҕылхай уруһуйдарынан ситэрдилэр.
«Мин сурукпар биһиги саллааттарбытынан киэн туттарбытын уонна хас күн аайы кыайыылаах кэлэллэрин кэтэһэрбитин суруйдум. Кинилэр саамай хорсуннар уонна күүстээхтэр», — диэн 5-с «а» кылаас үөрэнээччитэ Айаал Дмитриев санаатын үллэһиннэ.
Эрэлтэн иитиллибит харысхаллар. Ортоку уонна үрдүкү кылаас үөрэнээччилэрэ бэйэлэрин илиилэринэн араас матырыйааллартан харысхаллары оҥорон ыыттылар. Хас биирдии итэҕэллээх киһиэхэ харысхал сүҥкэн оруолу оонньуур диэтэхпинэ, сыыспатым буолуо. Бэл, оҕолор бэйэлэрин илиилэринэн үтүлүк, бэргэһэ тигэн ыыппыттара – хайҕаллаах быһыы.
Оҕо илиитинэн оҥоһуллубут харысхаллар биир дойдулаахтарбытыгар кыра талисман буолуохтара, кинилэри кэтэһэллэрин уонна таптыылларын санатыахтара.
Илии күүһүнэн өрүллүбүт көмө. Акция суолталаах чааһынан маскировочнай ситими өрүү буолла. Орто, улахан кылаас үөрэнээччилэрэ, учууталлар уонна үлэһиттэр биир сомоҕо буолан түмүстүлэр. Анал каркаска ситим-олоҕу тардан, онно кырадаһыннарынан ситим өрдүлэр.
Тулуурдаах уонна дьүөрэлээх үлэни ирдиир дьарык хас да күн устата оргуйда.
«Бу аҥардас ситим буолбатах, — диэн оскуола дириэктэрин иитии чааһыгар солбуйааччы Ольга Алексеевна Пахомова бэлиэтээтэ. — Бу биһиги уопсай дьыалаҕа чопчу оҥорбут кылааппыт буолар. Оҕолор үлэлэрэ, дьулуурдара дьиҥнээх суолталааҕын көрдөрөр».
«Биһиги бииргэбит!» акция түмүктэннэ, ол эрээри кини түмүктэрэ – бу аҥардас бэлэм суруктар, харысхаллар уонна ситим буолбатах. Сүрүн түмүк – бары кыттааччылар биир бэйэлэрэ биэс буолан, түмсүүлээхтэрин көрдөрдүлэр. Үөрэнээччилэр, учууталлар уонна үлэһиттэр бииргэ үтүө уонна суолталаах дьыалалары оҥорор кыахтаахтарын өссө төгүл дакаастаатылар.
Бары хомуллубут маллар номнуо анал байыаннай дьайыы сиригэр-уотугар тиийэн, түҥэтиллэн эрдэхтэрэ. Биһиги өйөбүлбүт, оҕолор ис сүрэхтэн оҥорбут уруһуйдара уонна сылаас тылларбыт көмүскээччилэрбит дьиэлэригэр эргиллэн кэлэллэригэр төһүү күүс буолуохтара уонна бүтүн норуот – биир улахан дьиэ кэргэн буоларын, биһиги бииргэбит диэн эрэли биэриэхтэрэ диэн эрэнэбит.
Кирсан Кириллов, «Сайдам» медиакиин эдэр кэрэспэдьиэнэ, 8 «в» кылаас үөрэнээччиитэ, Бэрдьигэстээх, Горнай