Бүгүн Платон Алексеевич Ойуунускай аатынан Саха академическай театырыгар «Старостина Анастасия Тихоновна» диэн Ленинград көмүскэлин кыттыылааҕа, Чурапчы Хоту көһөрүллүүтүгэр сылдьыбыт бэтэрээн-педагог Ленинград өстөөх төгүрүктээһиниттэн төлөрүйүүтүн 81 уонна Улуу Кыайыы 80 сылыгар ананар кинигэ сүрэхтэннэ. Кинигэни оҥорон таһаардылар: Аржакова Александра Петровна, Макаров Григорий Константинович, Маркова Татьяна Афанасьевна уонна Старостина Саргылана Николаевна.
Анастасия Тихоновна 1924 сыллаахха Чурапчы улууһун Аччаҕар-Түөйэ нэһилиэгэр төрөөбүтэ. 1940 сыллаахха Саха сириттэн 34 оҕо улахан тургутууну ааһан Ленинградскай театральнай институтка киирэр чиэскэ тиксибиттэрэ. Олортон биирдэстэрэ Анастасия Старостина этэ. Бастакы кууруһу этэҥҥэ түмүктээбиттэринэн саха студиятын оҕолорун Пушкин куоракка сынньата ыытаары сылдьыбыттара. Ол эрэн, Аҕа Дойду Улуу сэриитэ саҕаланан бу ыра санаалара туолбатаҕа. Устудьуоннар куораты көмүскүүр үлэҕэ кыттыспытынан барбыттара. Үлэлэрин быыһыгар үөрэнэллэрэ. Анастасия үөрэҕин, үлэтин таһынан санитарнай этэрээккэ киирэн бааһырбыт саллааттары көрөрө. Бааһырбыт байыастары быыһыыр туһуттан, блокада бастакы саамай сут кыһыныгар 7 ыйы быһа хаанын туттарбыт. 1942 сыл олунньу 28 күнүгэр Саха студиятын ордубут үөрэнээччилэрэ «Олох суолун» устун төгүрүктэммит Ленинграттан быыһаммыттара. Уһуннук айааннаан төрөөбүт дойдуларын сайын саҕаланыыта булбуттара. Бу сыл күһүнүгэр Чурапчы холкуостарын Хоту көһөрүүтэ буолар. Анастасия Тихоновна аймахтарын кытта Хоту айанныыр. Онно тиийэн кырдьаҕас ийэтин, тастыҥ быраатын бэйэтин карточкатынан аһатара. Сэрии кэнниттэн Пединституту бүтэрэн биэнсийэҕэ тахсыар диэри Лиэнскэй, Чурапчы оройуоннарын оскуолаларыгар учууталлыыр.
Тэрээһин театр Анемподист Иванович Софронов-Алампа аатынан алын саалатыгар буолла. Бу бэлиэ түгэҥҥэ Анастасия Тихоновна биир дойдулаахтара, үөрэнээччилэрэ, аймах-билэ дьоно мустан, кини олоҕун, үлэтин ахтан-санаан аастылар.
Егор Иннокентьевич Макаров Чурапчы улууһун Сылаҥ нэһилиэгин баһылыга: «История киһи олорор дьиэтиттэн, дьиэ кэргэнтэн, нэһилиэккиттэн саҕаланар. Онтон киһи улаатан Дойдутун историятын билэр буолар. Ол иһин биһиги бу бэйэбит биир дойдулаахпытын ытыктааммыт, ахтаммыт бу кинигэ сүрэхтэннэ. Бу кинигэ тахсарыгар улуус салалтата сүрдээхтик көмөлөстө. Бу кинигэ улууспут бары оскуолаларын библиотекаларыгар киириэҕэ, тэрээһиннэр ыытыллыахтара. Оҕолорбут билиэхтэрэ. Кыра дэриэбнэттэн маннык улахан дьон тахсаллар диэн өйдөбүл эмиэ баар буолуохтаах. Историяны сир оҥорбот, историяны дьон оҥорор. Анастасия Тихоновна курдук дьылҕалаах киһи Саха сиригэр суоҕа буолуо».
Бүгүҥҥү тэрээһиҥҥэ Чурапчы улууһун Сылаҥ нэһилиэгин А.Т. Старостина аатынан Түөйэ уһуйаан оскуолатын үөрэнээччилэрэ, үлэһиттэрэ кыттыыны ыллылар.
Мая Васильевна Новгородова А.Т. Старостина аатынан Түөйэ уһуйаан оскуолатын дириэктэрэ: «Ааспыт 2024 сылга Анастасия Тихоновна Старостина төрөөбүтэ 100 сылын туолбута. Онно сыһыаннаах үгүс тэрээһиннэр ыытыллыбыттара. Мас олордуута, уруһуй күрэҕэ, улуустааҕы конференция ыытыллыбыта. Анастасия Тихоновна туһунан иккис кинигэтэ таҕыста. Кини биһиги учаастакпытыгар үөрэхтээһини иилээбит-саҕалаабыт киһибит. Бастакы дириэктэрбит, учууталбыт. Уһуйаан оскуолабытыгар быйыл 10 оҕо үөрэнэр, 3 оҕо уһуйааҥҥа, 7 оскуолаҕа. Патриотическай иитиигэ үлэлэһэбит. Бу Анастасия Тихоновна аатын үйэтитиигэ үлэ ыытабыт. Холобура, кини аатынан сквер арыллыбыта».
Иоханна Коркина, IV кылаас: «Мин Анастасия Тихоновна аатынан оскуола үөрэнээччитэбин. Бүгүҥҥү тэрээһиҥҥэ ыллыы кэллим. Оскуола туһунан ырыаны ыллыахтаахпын. Уруккуттан ыллыыр буолан улаханнык долгуйбаппын».
Оскуола кэллэктиибин кэрэ аҥардара ансаамбылынан ырыа ыллаатылар. Ыалдьыттарга анаан Анастасия Тихоновна Старостина олоҕун, бииргэ үөрэммит оҕолорун, үлэтин туһунан кэпсиир быыстапка тэриллибит.
Тэрээһин үөрүүлээх чааһын кэнниттэн минньигэс остуоллаах аһаҕас микрофон буолла. Кэлбит ыалдьыттар, Анастасия Тихоновна аймахтара, үөрэнээччилэрэ бэйэлэрин санааларын этэн, учууталларын үтүө тылларынан аҕынныллар.
Тэрээһин уопсай хаартыскаҕа түһэн түгэни үйэтитиинэн түмүктэннэ.
Прокопий Софронеев