«Кэскил» хаһыат аныгыс, 2021 сылга, 85 сыллаах үбүлүөйүн бэлиэтиир. «Бэлэм буолтан» – «Кэскилгэ» диэн рубрикаҕа keskil14.ru сайтка бу бэлиэ түгэҥҥэ аналлаах ахтыылар, матырыйааллар тахсыахтара. Бүгүн Бүлүү улууһун М.А.Алексеев аатынан Баппаҕаайы оскуолатын «Көмүс бөрүө» пресс-киинин салайааччытын Людмила Сергеевна Тарасова иһирэх ахтыытын бэчээттиибит.
«Бэлэм буол» – «Кэскил» хаhыаты кытта хайдах бодоруспутум туhунан кэпсээтэххэ, хаhыаты ааҕарга миигин ийэм угуйбута. Оскуолаҕа үөрэнэ киирбиппэр, ийэм «Бэлэм Буол» хаhыаты миэхэ анаан суруйтарбыта. Бу хаhыат миигин олус интэриэhиргэтэрэ, болҕомтобун тардара, уруокпун ааҕа охсон, хаhыат ааҕаары ыксыырым.
Хаhыаттарбын, бибилэтиэкэҕэ курдук, барытын тиhэн иhэрим, мунньарым. Үһүс кылааска сылдьан, учууталым бииргэ үѳрэнэр дьүѳгэм ырыаhыт талааннааҕын туhунан суруйтарбыта, ол суругум хаhыакка бэчээттэнэн тахсыбытын кѳрѳн, олус да үѳрбүппун өйдүүбүн.
9-с кылааска учууталбыт Мария Дмитриевна кылаас чааhыгар тиэмэ булларан, бэйэбитигэр уочаратынан кэпсэттэрэр этэ. Дьэ, онно «Бэлэм буол» хаhыатым элбэхтик абыраабыта. Саха сиригэр буолбут сонуннары булан, араас интэриэhинэйи ааҕан, бииргэ үѳрэнэр оҕолорбор кэпсиирим.
Учууталлыахпыттан ыла «Кэскил» хаhыат — мин арахсыспат доҕорум. 2001-2002 үѳрэх дьылыгар оскуолабар «Кѳмүс бѳрүѳ» пресс- киинин тэрийэн, күн бүгүҥҥэ диэри үлэлии сылдьабыт. Сылын аайы «Кэскил» хаhыат ыытар араас тэрээһиннэригэр, куонкурустарыгар, сүлүөттэригэр кыттан ситиhиибит элбэх. Хаhыакка оҕолор суруктарын ыыттахпытына, тахса турара биһигини олус үөрдэр, онон редакцияҕа махталбыт улахан. Биhиэхэ, учууталларга, «Кэскил», «Юность Севера» хаhыаттар үлэбитигэр, үѳрэхпитигэр сирдьит, сүбэhит буолаллар.
2003 сыллаахха «Кѳмүс бѳрүѳ» пресс-киин көхтөөх үлэбит иhин, «Океан» лааҕырга сынньанар путевканан наҕараадаламмыппыт.
2006 сыллаахха «Кэскил» хаһыат ыыппыт куонкуруһугар «Бу — биһиги» диэн бэйэбитин билиһиннэрэр сыаллаах үлэбитинэн кыттан, «Бэлэм буол» – “Кэскил» хаhыат 70 сыллаах үбүлүөйүгэр өрөспүүбүлүкэбит 27 бастыҥ эдэр кэрэспэдьиэннэр постарын салайааччыларын ыҥырбыттарыгар, Бүлүү улууhун аатыттан биhиги пресс-кииммит ыҥырыллан, кыттыыны ылбыппыт. Бу үбүлүөйгэ сылдьан, мин Нина Иннокентьевна Протопоповалыын, редакция үлэһиттэрин кытта, дьэ, билсибитим. Үбүлүөй бастакы күнүгэр Оҕо дыбарыаһыгар «торжественнай” чааһа, ырыаһыттардаах фуршет буолбута. Иккис күнүгэр «Үс Хатыҥ» сиригэр ыһыах тэрийбиттэрэ. Бары сахалыы таҥастаах, түһүлгэ киэргэтиилээх, аһа- үөлэ дэлэгэйэ, бириистээх спортивнай оонньуулардаах үчүгэй да тэрээһин буолбута. Наhаа да иллээх, эйэлээх, бэһиэлэй кэллэктиип диэн өйбөр хаалбыта. Мантан ыла билсэн, ыкса сибээстээхтик үлэлэһэр буолбуппут. Бу үбүлүөйгэ сылдьан, араас улуустартан кэлбит пост салайааччыларын кытта билсибитим.
Дьарыктыыр эдкор оҕолорум сылын аайы хаhыат араас куонкурустарыгар кыттан, миэстэлэhэн, сыаналаах бирииһинэ, грамоталарынан наҕараадаланаллара.
2011 сылга хаhыаппыт 75 сылын көрсө биһиги оскуолабытыгар анаан редакция үлэһиттэрэ Варвара Угарова, Анисия Иевлева, Василий Иванов, Александр Васильев – Көрдүгэн, Таисия Алексеева, Анна Жиркова буолан, кэнсиэртээх, лотерея оонньуулаах кэлэн ыалдьыттаабыттара. Онтон бэс ыйыгар үбүлүөй тэрээһинигэр Дьокуускайга ыҥырыллан, Саха тыйаатырыгар мустан бэлиэтээбиппит.
Иккис күнүгэр эмиэ ыһыахтаан, бэркэ бырааһынньыктаабыппыт. Бу юбилейга Нина Иннокентьевнаттан иккис үрүҥ көмүс бриллианнаах киэргэл бэлэх туппуппут олус долгутуулаах да этэ.
2015 сыллаахха саас кулун тутар ыйга «Кэскил», «Юность Севера» хаhыаттар Бочуоттаах редактордара, күндү, убаастыыр киhибит Нина Иннокентьевна Протопопова аатынан бириэмийэ Лауреатын аатын иҥэрэн, түөскэ иилиллэр бэлиэ наҕарааданы туттарыы миэхэ соhуччу үѳрүүлээх түгэн буолбута.
Евдокия Семеновна, Анисия Михайловна, Таисия Ивановна уонна «Бэлэм буол»-«Кэскил» хаhыат редакциятын үлэһиттэрэ мин эдкордары кытта үлэбин ѳйѳѳн, сыаналаан, болҕомто уурбуттарыгар, маннык улахан наҕараада ыларбар күүс–кѳмѳ, тирэх буолбуттарыгар барҕа махталбын тиэрдэбин.
2016 с. Дьокуускайга хаhыаппыт 80 сылын кѳрсѳ эдкордарга аналлаах сүлүѳт буолбута. 5 күн араас куонкурустарга, кэмпириэнсийэлэргэ кыттан, маастар кылаастарга үѳрэнэн, кѳрсүһүүлэргэ сылдьан, ситиhиилэнэн кэлбиппит. «Бэлэм буолтан — Кэскилгэ» кэмпириэнсийэҕэ мин үс эдкорум лауреат, биһирэбил буолбуттара, лааҕырга путевканан наҕараадаламмыттара.
«Мисс Кэскил» кыргыттар куонкурустарыгар Саргылаана Харлампьева кыттан, «Мисс Талант» аатын ылбыта. Бу кэмҥэ бэйэм «Эдкорпост бастыҥ салайааччыта» күрэххэ кыттан, иккис миэстэ буолан, үөрүүм өссө улааппыта.
2017 с. биһиги оскуолабытыгар кылаабынай редактор Е.С.Иринцеева уонна редакция үлэhиттэрэ кэлэн, ССРС норуотун учуутала Михаил Андреевич Алексеев 100 сааhыгар аналлаах өрөспүүбүлүкэтээҕи сүлүөтү тэрийэн ыыппыттара. Бу күн сүрдээх түбүктээх, таһаарыылаах күн буолбута. Кэскиллэрбиттэн СӨ үөрэҕириитин миниистирин грамотатын туппутум.
«Кэскил» редакцията ыытар сүлүөттэригэр Бүлүүгэ, Үөһээ Бүлүүгэ, Ньурбаҕа баран кыттыбыппыт, онно редакциялар куруутун илии тутуурдаах, бэлэхтээх, сюрпризтаах буолаллар. Сонунтан сонун күрэхтэри, куонкурустары, оонньуулары, маастар кылаастары ыытан, оҕолору ордук интэриэhиргэтэллэр. Бу сыллар тухары Анисия Михайловналыын, Таисия Ивановналыын ыкса билсэн үлэлээбиппит.
«Кэскил» 2013, 2014, 2016 сыллардааҕы сүлүөттэргэ эдкордарым Алексеева Алина, Федорова Уйгулаана, Иванова Изольда, Шамаев Данил, Иванова Зоя, Федорова Ангелена, Павлова Лилианна кыттыбыттара.
2020 с. Бүлүүгэ Н.И.Протопопова төрөөбүт күнүгэр аналлаах декада ыытыллыбыта. Бу тэрээhиҥҥэ «Көмүс бөрүө» пресс-киин ситиһиилээхтик кыттан, элбэҕи ситиспитэ. Бүлүү улууhун эдкорпостарыгар «Кэскил» рекорда» күрэх түмүгүнэн «Саамай ѳр кэмҥэ эдкорпоhу салайбыт киhи» номинацияҕа тиксибиппиттэн олус үөрбүтүм. 19 сыл «Көмүс бөрүө» эдкорпоһу салайан кэллим.
Оҕолор сылын аайы «Кэскил» хаhыат ыытар араас тэрээhиннэригэр кыттыыларын түмүгүнэн Владивостоктааҕы «Океан» лааҕырга, «Кэскил» хаhыат 70, 75, 80 сыллардааҕы үбүлүөйдэригэр «Сосновый бор», «Ѳлүѳнэ кыраайа», «Кэскил» лааҕырдарыгар, өрөспүүбүлүкэтээҕи сүлүөттэргэ, о.д.а тэрээһиннэргэ сылдьыбыттара. Аҕа дойду Улуу сэриитин Кыайыы үбүлүөйдээх 60, 70, 75 сылларыгар ыытыллыбыт ирдэбил үлэлэргэ кыттан миэстэлэспиппит, сыаналаах бириистэри туппуппут.
Пресс-кииммит үлэтинэн эдэр кэрэспэдьиэннэрбит ситиhиилэммиттэрэ биhигини олус үөрдэр. Биhиэхэ дьарыктаммыт оҕолор: Варя Кириллина 2003 сыллаахха Дьокуускайга «Дневник юнкора» телебиэриини ыыппыта, онтон Скандинавия дойдуларынан үөрэнэн кэлбитэ. 
2003 с. Юлия Жиркова пресс-киин үчүгэй үлэтин түмүгүнэн, 2011 с. Мичил Петров редакция ыыппыт лотереятыгар путевка сүүйэн, 2018 с. Лена Алексеева фоторепортаж куонкуруһугар кыайан, «Океан» лааҕырга сынньанар чиэскэ тиксибиттэрэ. Юлиана Никифорова «Кэскил» хаhыакка алын кылаастан саҕалаан, устудьуоннуур кэмигэр тиийэ суруйара, суруктара бэчээттэнэн тахсаллара, редакция үлэһиттэрин кытта бэйэтэ билсэрэ. Билигин Горнай Бэрдьигэстээҕэр нуучча тылын учууталынан үлэлиир. Эдкордарым «Бастыҥ эдэр кэрэспэдьиэн» махтал суругун «Кэскил» хаhыат редакциятыттан туппуттара. «Көмүс бөрүөттэн» тахсыбыт бастыҥ эдкордарым, элбэхтик суруйбут, кыттыбыт, ситиһиилээх оҕолорум: Васильева Диана, Самсонова Гея, Сивцева Алена, Николаева Саина, Николаева Уйгулаана, Федорова Уйгулаана, Харлампьева Саргылаана, Павлова Лилианна, Иванова Зоя, Алексеева Лена.
Быйыл Бүлүү куоратыгар Н.И.Протопоповаҕа анаан сквер арыллыытыгар баран, Кэскиллэрбин Е.С.Иринцееваны, А.В.Васильевы –Көрдүгэни көрсөн кэпсэппиппит, хаартыскаҕа түспүппүт.
Оскуола үлэтин кытта ыкса сибээстээхтик үлэлиир, эдэр кэрэспэдьиэн оҕолору сайыннарар, билиигэ-көрүүгэ сирдиир, киэҥ эйгэҕэ бэлэмниир уонна пост салайааччыларын өрүү өйүүр, үлэлэригэр тирэх, күүс-көмө буолар, ситиhиигэ сирдиир «Кэскил» хаһыат редакциятыгар ис сүрэхпиттэн махтанабын. Кэнчээри ыччакка хаhыаттаргыт үйэттэн үйэҕэ кэрэхсэнэ туруохтун!