«Саха тыла – биһиги куппут-сүрбүт тыла. Нуучча тыла – идэ ылар тылбыт. Омук тыла – атын дойдулары кытта алтыһар тылбыт.» — Гаврил Филиппов.
Кулун тутар 5 күнүгэр «Ийэ тыл -2024» — диэн төрөөбүт тылы хараанныыр түмсүүлэр түһүлгэлэрин чэрчитинэн «Төрөөбүт тылга олоҕуран элбэх тылланыы» диэн аатаах мунньах буолан ааста. Тэрээһин М. К. Аммосов аатынан Хотугулуу-Илиҥҥи Федеральнай университет библиотекатыгар «Синергия» саалаҕа буолла. Манна омук тылын оскуолаҕа үөрэтэр учууталлар, омук тылын уонна филологиятын үөрэтэр институт, Хотугулуу-Илиҥҥи норуоттар култуураларын уонна тылларын үөрэтэр институт үлэһиттэрэ уонна устудьуоннара кыттыыны ыллылар. Мунньаҕы этнопедагог, педагогика билимин кандидата, ХИФУ культурология кафедратын профессора Галина Семеновна Попова – Санаайа иилээн-саҕалаан ыытта.
Бу түһүлгэҕэ төрөөбүт тылга олоҕуран саха оҕолоругар омук тылын үөрэтии тула кэпсэтии барда. Ийэ тылбыт симэлийбэтин туһугар төрөөбүт тылы омук тылын кытта тэҥҥэ тутан үөрэттэхпитинэ сайдыы барар. Маннык санааттан кыттааччылар хайдах ньымалаахтык төрөөбүт тылы кытта омук тылын дьүөрэлээн үөрэтэр методикаларын туһунан кэпсээтилэр. Билигин саха-ааангылыйа тылын хайысхатыгар үөрэнэ сылдьар магистраннар кылгастык бэйэлэрин дипломнай үлэлэрин сырдаттылар. Оҕо омук тылын үөрэтэр буоллаҕына төрөөбүт тылын эмиэ тэҥҥэ дьүөрэлээн, тэҥнээн көрөн өссө дириҥэтэн үөрэтэр эбит. Ийэ тылын уонна култууратын билэр, санаатын үллэстэр оҕо хайа да омук тылын баһылыырыгар судургу буолар.
Билиҥҥи кэмҥэ төрөөбүт тыл балаһыанньата уустугун бары билэбит. Оҕолорбут үксэ нууччалыы тыллаах буоллулар. Оннооҕор тыа оскуолаларыгар бу кыһалҕа эмиэ баара көстөрүн бэлиэтээтилэр. Төрөөбүт тылга сыһыан хаһан баҕарар дьиэ кэргэнтэн уонна оскуолаттан саҕаланар. Ол иһин бастатан туран төрөппүт уонна учуутал төрөөбүт тылга сыһыанын уларытара тоҕоостоох диэн быһаардылар.
Бу кэпсэтии түмүгэр опыттаах учууталлар ньымаларын уонна методикаларын үллэстэр сайт эбэтэр уруокка туһанар үөрэх пособиетын оҥоруохха диэн этиилэри киллэрдилэр. Ону тэҥэ түһүлгэҕэ мустубут дьон биир санаанан быһааран төрөөбүт тылга олоҕуран үөрэтэр омук тылын учууталларын түмсүүтүн тэриннилэр.
Виктория КОЛОДЕЗНИКОВА
keskil14.ru