Олунньу 16 күнүгэр нэһилиэкпитигэр ураты күн буолан ааста. Бу күн Евдокия Егоровна Пестерева 90 сааһын оҕолорун, сиэннэрин, аймахтарын, дьонун-сэргэтин ортотугар үөрэ-көтө бэлиэтээтэ.
Евдокия Егоровна үбүлүөйэ алгыс сиэриттэн-туомуттан саҕаланна. Ытык киһибит кыыһа Матрена Николаевна, күтүөтэ Авдей Данилович аал уоттарын оттон, Марфа Егоровна Дмитриева алгыс тылын анаата. Кэлбит ыалдьыттар бары ытык кырдьаҕас бэйэтэ тутан-хабан оҥорбут бэлэҕин туттулар.
Евдокия Егоровна нэһилиэгин дьонун толору астаах фуршет остуолунан көрүстэ.
Үбүлүөй күндү ыалдьыттарынан оҕолоро, сиэттэрэ, аймах-билэ дьоно, нэһилиэк олохтоохторо буоллулар.
Кэрэ куоластаах ытык-мааны киһибит сыанаҕа тахсан, эдэр сааһыттан бу 90 сааһыгар диэри олоҕор аргыс оҥостон кэлбит ырыаларын бэлэхтээтэ. Нэһилиэгин дьоно дохсун ытыс тыаһынан доҕуһуоллаатылар.
Бу күн ытык киһини ытык сааһынан Амма улууһун баһылыгын социальнай боппуруостарга солбуйааччы Ньургуйаана Ивановна Илларионова эҕэрдэлээтэ. Дойду тэбэр сүрэҕиттэн Москваттан Кремельтэн Арассыыйа Президенэ Владимир Владимирович Путин ааттаан-суоллаан ыыппыт эҕэрдэ суругун туттарда.
Дойду баһылыгын эҕэрдэтин ис хоһооно маннык:
Уважаемая Евдокия Егоровна!
От души поздравляю Вас с юбилеем.
Мы искренне гордимся Вашим поколением – поколением победителей и созидателей. Вы с честью прошли через тяжелейшие испытания Великой Отечественной, а после войны вместе с товарищами, со всем нашим народом отстраивали страну.
Ваш жизненный путь всегда будет служить примером стойкости, веры в добро и справедливость, глубокой, беззаветной любви к Родине.
Желаю Вам здоровья и благополучия.
Президент Российской Федерации
В.Путин
Маны сэргэ Евдокия Егоровнаҕа бэйэтин эҕэрдэтин уонна Махтал суругун өрөспүүбүлүкэбит Ил Дархана Айсен Сергеевич Николаев ыыппыт. Ону кытта улуус баһылыга Степан Николаевич Кузьмин эҕэрдэлээбит. Салайааччылар эҕэрдэлэрин Ньургуйаана Ивановна үөрүүлээх быһыыга-майгыга туттарда.
Нэһилиэкпит баһылыгын солбуйааччыта Айталина Алларитовна Кириллина «Нэһилиэк киэн туттуута» анал бэлиэни туттарда. Улуустааҕы бэтэрээннэр сэбиэттэрин бэрэссэдээтэлэ Мария Романовна Захарова эҕэрдэлээн туран, Евдокия Егоровна олоҕун аргыһын Николай Егорович Захаровы кытта 47 сыл эйэ-дэмнээхтик олорон ааспыттарын, нэһилиэк общественнай олоҕор көхтөөхтүк кытталларын, кинилэр дьоллоохтук олорон оҕолорун, сиэттэрин үлэҕэ сыһыаран, олох сыаннастарын иҥэрэн, сирдээҕи улахан аналларын чиэстээхтик толорбуттарын туһунан бэлиэтээн эттэ. Улуустааҕы социальнай харалта управлениетын начальнига Любовь Ивановна Дорофеева ытык киһибит 100 сааһыгар диэри тиийэригэр баҕа санаатын тиэртэ.
Евдокия Егоровна «Көлүкэчээн» эбээлэр ансаамбылларыгар 20-тан тахса сыл устата ыллаан-туойан кэллэ. Бу күн тапталлаах «Көлүкэчээннэрэ» ытык киһилэригэр эҕэрдэлэрин, ырыаларын-тойуктарын анаатылар. Салгыы бэйэлэрин эҕэрдэлэрин култуура киинин дириэктэрэ Анжелика Александровна Иванова, «Далбар» ырыа ансаамбыла, кини салайааччыта Наталья Николаевна Константинова тиэртилэр.
Наталья Николаевна сүрдээх үчүгэй миссияны толордо. Ол курдук «Ыллыыр Мыраан» лааҕыр салайааччыта Египеттэн Клим Федоров ыыппыт эҕэрдэтин экраҥҥа холбоон көрдөрдө, Клим Федоров анаан-минээн ыыппыт бэлэҕин үөрүүлээх быһыыга-майгыга туттарда.
Бу күн эҕэрдэ истиҥ тылларын Евдокия Егоровна бииргэ төрөөбүттэрин сиэттэрэ эттилэр. Бииргэ төрөөбүт убайа, Аҕа дойду Улуу сэриитигэр үлэ фронун кыттыылааҕа Петр Егорович Пестерев сиэттэрэ Петровтар, Николаевтар, Поповтар эҕэрдэлэрин этэн, хомоҕой хоһооннорун ааҕан, ырыаларын ыллаан, сибэкки дьөрбөтүн, бэлэхтэрин туттардылар.
Бииргэ төрөөбүт эдьиийэ Анастасия Егоровна Пестерева сиэттэрэ Солдатовтар, Пестеревтар, Матвеевтар эдьиийдэригэр махтанан, сүгүрүйэн туран, 90 сааскар үрүҥ көмүс үктэллээх киэҥник, хорсуннук хардыылаан киир диэн туран үрүҥ көмүс ытык, үрүҥ көмүс кыптыый бэлэхтээтилэр.Кыыһа Матрена Николаевна, күтүөтэ Авдей Данилович Тимофеевтар ийэлэрин сэргэх үҥкүүнү бэлэх ууннулар.
Евдокия Егоровна Пестерева өр сылларга «Чуораанчык» оҕо саадыгар үлэлээн ааспыта. Оскуолаҕа киириэн иннинээҕи саастаах үөрэх тэрилтэтин идэлээх сойуустарын аатыттан Николай Егорович Захаров, бииргэ үлэлээн ааспыт кэллиэгэтэ Ефросинья Васильевна Новикова эҕэрдэ истиҥ тылларын эттилэр.
Евдокия Егоровна сиэттэрэ, чугас аймахтара эбэлэрин, хос эбэлэрин 90 сааһынан эҕэрдэлээн туран, киниэхэ махтал истиҥ тылларын эттилэр.– Биһиги эбэбит аныгы олох хардыытынан тэҥҥэ баран иһэриттэн олус үөрэбит. Нууччалыы эттэххэ, кини биһиэхэ, мотивациябыт буолар. Эбээ сарсыарда аайы гимнастикалыыр, сайын от охсор, кыһын хайыһардыыр, наар иистэнэр, – диэн дьоллоох эбээ дьоллоох сиэннэрэ санааларын үллэһиннилэр, үтүө тылларын этэн туран сибэкки дьөрбөтүн туттардылар.
Күтүөтэ Семен, балта Марфа Дмитриевтар дуэттара ытык киһи дьоро киэһэтин өссө киэргэттэ.Нэһилиэкпит ветеран учуутала Алексей Ильич Гаврильев Евдокия Егоровна төрөппүттэрин, бииргэ төрөөбүттэрин туһунан ахтан-санаан ааста.
– Евдокия Егоровна аҕата Егор Дмитриевич Пестерев — Дор оҕонньор диэн урукку «2-с Пятилетка» холкуоска стахановец этэ. Кини дьоҥҥо, норуокка «хара буору көрдөрөр охсооччу» диэн кэпсэлгэ сылдьара. Онтон кэнники сааһыран баран, миэлиҥсэҕэ бурдук тартарар этэ. «2-с Пятилеткалары» бурдугунан хааччыйан олорбут оҕонньор этэ.
Евдокия Егоровна бииргэ төрөөбүт улахан убайа Пестерев Петр Егорович-Айгыраһа туох да наһаа үчүгэй майгылаах, нуучча курдук оҕонньор этэ. Ырыаһыт этэ эмиэ.
Иккис убайа Пестерев Алексей Егорович сэриигэ сылдьыбыт. Кини оҕус сиэтэ сырыттахпына, миэхэ бугуллааччы этэ. Алексей Егорович сүрдээх чаастатык хардыылаан, сүрдээх түргэнник хаамар идэлээҕэ. Мин оччолорго син балай эмэ хаамар оҕустаах этим. Алексей Егоровиһы куотаарыбын оҕуспун син хаамтарар этим да киһим ситтэрбэт этэ. Олох атаҕа көстүбэт курдук хаамар ураты киһи этэ.
Улахан эдьиийэ Пестерева Анастасия Егоровна ийэм дьүөгэтэ этэ. Мин ийэм кинини Тымтыктай диэн хос ааттыыра. Анастасия Егоровна «2-с Пятилетка» колхуоска тыһыынчаттан тахса түүтэҕи баайар оннук хамсаныылаах, улахан кыахтаах киһи эбит. Оччолорго даҕаны дьахталлары мээнэ таһаҕаска ыыппаттар эбит. Ол эрээри сэрии кэмигэр колхуос күүстээх, иҥиирдээх кыргыттарын Ааллаах Үүҥҥэ таһаҕас таһыытыгар ыыппыттар. Анастасия Егоровна онно сылдьыбыт хорсун дьахтар этэ.
Иккис эдьиийэ Пестерева Ирина Егоровна. Биһиги кыра эрдэхпитинэ, Олом Күөлгэ кэргэн тахсан көспүт буолан, үчүгэйдик өйдөөбөт эбиппин.
Бүгүн 90 сааһын бэлиэтии олорор эдьиийбитин Евдокия Егоровнаны уонна кини үөлээннээхтэрин Баня-Слу Николаевнаны, Прасковья Николаевнаны, Александра Алексеевнаны, Зинаида Семеновнаны биһиги ийэлэрбит наар «Ураһалаах кыргыттара» диэн ааттыыллара.
Кинилэр олохторун устатын тухары биир киһи курдук бары бииргэ тутуспутунан наһаа эйэлээхтик, куруук ырыа аргыстаах, куруук үөрүү-көтүү эҥэрдээх сылдьыбыттара. Кинилэр курдук үйэлэрин тухары доҕордуу дьоннору аҕыйахта көрбүтүм. Онон Ураһалаах кыргыттара ыччаттарга холобур буолар дьон этилэр. Кинилэри куруук биһиги эдьиийдэрбит диэн ааттыыбыт.
Евдокия Егоровна кэргэнэ Николай Егоровичка мин оҕус сиэппит киһибин. Кини миигин элбэххэ үөрэппит киһи. Саамай өйдүүрүм диэн Николай Егорович хаһан да киртийбэт саҕалаах маҥан ырбаахылаах буолара. Сайыны быһа кини ырбаахыта хайдах киртийбэтий диэн мин наһаа сөҕөр этим. Николай Егорович таҥаһа-саба барыта уурбут-туппут курдук буолара. Хаһан да алдьаммат, киһи илиитигэр бэйэтэ сыстан хаалар курдук үтүлүктээх этэ. Ол барыта Евдокия Егоровна дьоҕурдаах, талааннаах илиитинэн тигиллибит үтүлүктэр этэ. Кэнники сааһыран эрэ баран итинник толкуйдуубун. Оҕо, эдэр сылдьан «туох ааттаах киртийбэт, алдьаммат таҥастааҕый» диэн наар сөҕө саныырым. Мин кинилэргэ сүрдээх үчүгэй, сылаас, истиҥ өйдөбүллээхпин. Евдокия Егоровна олоххо тардыһыылаах буолан 90 сааһын сүһүөҕүн үрдүгэр көрсөр дьоллоох кырдьаҕас. Сиэннэрэ Тимофеевтар бары миэхэ дуобакка эрчиллибиттэрэ. Күрэхтэһиилэргэ кыттарбытыгар, айанныырбытыгар Евдокия Егоровна элбэхтэ күүс-көмө буолан, үлэбит таһаарыылаах, түмүктээх буоларыгар, сиэннэр ситиһиилэригэр кыттыгастаах киһи. Эдьиийбэр уһун олоҕу, үөрүүнү-көтүүнү баҕарабын, – диэн Алексей Ильич олус да истиҥник кэпсээтэ.
Ытык киһи ытык сааһынан биир дойдулаахтарын минньигэс тордунан күндүлээтэ, аймахтарын Николаевтары, Петровтары, Поповтары, «Көлүкэчээн» ансаамбылын кытта бииргэ төрөөбүт убайа Петр Егорович Пестерев кыыһа, Герой-Ийэ Тамара Егоровна Петрова «Дойдубар Эмиспэр» диэн хоһоонугар айыллыбыт ырыаны сүһүөхпүтүгэр туран ыллаатыбыт.
Эрчим НИКОЛАЕВ, IX кылаас,
В.М. Новиков-Күннүк Уурастыырап аатынан Эмис орто оскуолата, Амма