Хас биирдии киһиэхэ олоҕун суола кыра дойдутуттан, чуолаан төрөөбүт сириттэн саҕаланар. Мин төрөөбүт сирим Майа сэлиэнньэтэ буолар. 1930-2007 сс. Мэҥэ Хаҥалас улууһун административнай киинэ этэ. Сэлиэнньэ бэйэтэ кыра да буоллар, дойду буолан үүмүт устуоруйатын, култууратын бэйэтин кытта илдьэ сылдьан, билигин даҕаны дьэндэйэ сайдар. Төрөөбүт дойдубут араас кыраһыабай, кэрэхсэбиллээх сирдээх.
1) Д.Ф Ходулов аатынан норуот тыйаатыра. Урут-уруккуттан Майа Мэҥэ Хаҥалас улууһун устуоруйатыгар административнай киин эрэ буолбакка, култуура уонна духуобунас сайдыбыт сиринэн биллэрэ. Манна араас көрүҥнээх кэнсиэр, испэктээкил, киинэ уонна циркэ буолар. Улууспут уонна сэлиэнньэбит сайдыытыгар сүрүн оруолу ооннньообут кырдьаҕас култуура тэрилтэтэ буолар. ССРС кэмигэр 1936 сыллаахха үлэтин саҕалаабыта. Тыйаатыр ССРС норуотун артыыһын Дмитрий Фёдорович Ходулов аатын сүгэр. Кини олоҕор сүүстэн тахса араас майгылаах дьоруойдары испэктээккэ оонньообута. Кини үлэтигэр биир саамай сүрүн оруола — У. Шекспир «Отелло» трагедиятыгар Отелло оруола. Д.Ф. Ходулов онно араастык бэлэмнэнэн, олус үчүгэйдик көрдөрөн, иустуоруйаҕа киирбитэ. Кини аатын Майа народнай тыйаатыра, Сыымах уулуссата уонна улахан алмаас аатын билиҥҥи бэриэмэҕэ сүгэллэр. 1963 сыллаахха Майа тыйаатыра «норуот тыйаатыра» аатын сүкпүтэ.
2) Майа сайына/ Комсомольскай болуоссат. Комсомольскай уулуссаҕа «Майа сайына» диэн сэлиэнньэ дьоно-сэргэтэ сөбүлээн сылдьар, күүлэйдиир, улахан бырааһынньыктары көрсөр болуоссата турар. Болуоссат араас зоналаах: «Майа Сайына» кафе, амфитеатр, волейбольнай сеткалаах спортивнай, оҕолор оонньуур былаһааккалара уонна спордунан дьарыктанар тренажердар. Ону кытта манна араас атыы-эргиэн түһүлгэтин, бырааһынньыктары ыыталлар. «Майа Сайына» биһиги саамай таптыыр уонна сылдьар сирбит буолар.
3) Р. Г. Васильев аатынан Мэҥэ-Хаҥалас краеведческай түмэлэ. Култуура өттүнэн уһун устуоруйалаах уонна олус интэриэһинэй матырыйааллаах. Аан бастаан түмэли тэрийэр санаа 1948 сылга кэлбитэ. Ол боппуруоһу Майа орто оскуолатыгар үлэлиир, устуоруйа уруогун учуутала В.Р. Ларионов туруорбута. Кини оскуолаҕа уруоктары эрэ ыыппакка, оҕолорго аналлаах краеведческай куруһуоктарын салайбыта. 1963 сыллахха ахсынньы 2 күнүгэр революционнай, боевой уонна трудовой слава түмэлэ арыллыбыта. Түмэл Саха сэбиэскэй политигын Роман Гаврилович Васильев аатын сүгэр.
4) Афанасий Степанов аатынан искибиэр. Бу Майаҕа баар саамай кэрэ искибиэрдэртэн биирдэстэрэ. Оскуолалартан ырааҕа суох буолан, манна оҕолор кэлэн күүлэйдииллэр, хаамаллар уонна оонньуллар. 2020 сылга Афанасий Степанов сүүс сааһын туолбута. 1954 сыллаахха кини атын кытта ВДНХ-ҕа быыстапкаҕа кыттыбыта. Ол кыттыыта искибиэргэ турар пааматынньык идиэйэтинэн буолбута.
5) Таптал көлүччэтэ. Федеральнай бырагырааманан тутуллубут успуорт былаһаакката. Дьоруой Попов уулуссатыгар турар. Манна дьон-сэргэ сынньанарыгар, дьарыктанарыгар уонна эрчиллэригэр аналлаах аһаҕас чарапчы, элбэх хачыал уонна киһи этин-сиинин эрчийэригэр тренажердар тураллар.
Суруйда: Марианна Миронова, X кылаас үөрэнээччитэ,
Ыытааччылар: Айыына Степанова, IX кылаас үөрэнээччитэ,
Мусьяна Попова, VIII кылаас үөрэнээччитэ,
Видеоны таҥыы: Люба Соловьева, IX кылаас үөрэнээччитэ,
И.Г. Тимофеев аатынан Майа лиссиэйэ.
keskil14.ru