Дүллүкүтээҕи олох-дьаһах коммунальнай хаһаайыстыбатын үлэтин, быйылгы кыстыкка төһө бэлэмнээхпитин билсээри, чох хантан кэлэрин билээри «Эрчим» медиа-киин иитиллээччилэрэ маастар Михаил Иванович Тарасовы кытта көрүстүбүт. Дүллүкүгэ 2019 сылга саҥа котельнай тутуллан, теплотрасса тардыллан, ООО «Альтернатива» тэрилтэни кытта 15 сыл дуогабардаһан үлэлии олороллор эбит.
— Михаил Иванович, хас ыал киин ититиигэ холбонон олороруй?
— Күн бүгүн 63 ыалга уонна тэрилтэлэргэ сылааһы биэрэн олоробут. Теплотрассабыт уһуна 8 км. ордук. Дэриэбинэбит илин уһугуттан арҕаа скважинаҕа диэри тардыллан турар.
— Тэрилтэҕэ хас үлэһит баарый, туох үлэни толороллоруй?
— Билигин тэрилтэбитигэр 8 кочегар, 1 теплосеть слесара, слесарь-ремонтник уонна электрик, тырахтарыыс үлэлии сылдьаллар. Бу сылтан балыыһа котельнайын ылан үлэлэтэ сылдьабыт, онон эбии 2 үлэһиттээхпит. Барыта 15 киһи баар.
— Быйылгы кыстыкка хайдах бэлэмнээх киирдигит?
— Оттук сезона балаҕан ыйын 4 күнүттэн саҕаланар уонна ыам ыйын 27 күнүгэр түмүктэнэр. Кыһыны туорааһыҥҥа ыарахаттары көрсөбүт. Өрөмүөн матырыйаала кэлбэт буоллаҕына, алдьаныы-кээһэнии тахсан, күнүс-түүн аварийнай үлэҕэ сылдьабыт. Быйылгы сылга 3 оһох уларыйыахтаах этэ. Тэрилтэбит эрдэ аҕалбатаҕа. Бүгүн эмиэ биир оһохпут алдьанна. Онон ахсынньы ыйга өрүс суола туран оһох аҕалан туруоран тымныыны этэҥҥэ туоруур туһугар үлэлэтэ сатыахпыт.
— Биһиги нэһилиэкпитигэр чох хантан кэлэрий?
-Тэрилтэбит чааһынай буолан, чох кэлэрэ ыарахаттардаах. Ньурба Кировыттан аҕалабыт. Төлөбүрэ кыаллыбатаҕына, чох кэмигэр кэлбэккэ, сыарҕа үрдүттэн олорор курдукпут. Тымныы кэмнэргэ сууккаҕа 35 тонна чоҕу оттобут, ону тыраахтар киллэрэрин хачыгаар илиитинэн быраҕара ыарахан үлэ. Сылга тыһыынча туонна кэриҥэни оттобут. Туох кыах баарынан үлэлии олоробут.
— Бу хаһаайыстыбаҕа төһө өр үлэлээтигит?
— Коммунальнай хаһаайыстыбаҕа үлэлээбитим 40-ча сыл буолла, ол иһигэр 20-тэн тахса сыл маастарынан үлэлиибин.
— Туох уустуктары көрсөҕүтүй?
— Быйыл күһүн уһуннук ардаан, чохпут кэмигэр кэлбэккэ, совхоз саҕанааҕы чоҕу Саҥа Аппаттан, өрүстэн, таһааран 7 массыынаны отуннубут. Сорох дьыл чох кэлбэтэҕинэ, урукку ГУП ЖКХ саҕанааҕы хаалбыт чохпутун көйөн туттааччыбыт. Авария буоллаҕына, үлэһиттэрим бары үөрүйэх, дэгиттэр буолан, түргэнник туоратабыт.
— Сынньалаҥҥытыгар түмсэр дьарыккыт туһунан кэпсиигит?
— ОДьКХ үлэһиттэрэ «Дорҕоон» диэн ырыа ансаамбылын тэриммиппит быйыл 22 сыл буолла. Республикаҕа, улууска ыытыллар араас күрэхтэргэ кыттан лауреат аатын элбэхтэ ылбыппыт. Улууска, нэһилиэккэ буолар тэрээһиннэргэ көхтөөхтүк кыттабыт. Ырыаны сантехникпыт анал үөрэҕэ суох эрээри талааннаах Эдуард Чоросов хас да куоласка арааран үөрэтэр. Ыллыырбытын бары олус сөбүлүүбүт, сынньалаҥ кэммитин туһалаахтык атаарабыт.
Бу курдук нэһилиэк биир улахан тэрилтэтэ уһун кыһыны сылаастык, тоҥмокко туоруурга кыһамньылаахтык үлэлии-хамсыы олорор.
Айыына Петрова, Саша Иванова
8 кылаас үөрэнээччилэрэ,
«Эрчим» медиа-киин,
Дүллүкү, Үөһээ Бүлүү