Биһиги бары төрүччүбүтүн үөрэтэр наадалааҕын өйдүүбүт. Төрүччүнү үөрэтэн урут билбэт аймах туһунан элбэҕи билиэххэ сөп. Ол курдук мин бэйэм төрүччүм туһунан үөрэппиппин кэпсиэхпин баҕарабын.
Төрүччүбүн бэһис кылаастан үөрэтэн саҕалаабытым. Бастакытын саҕалыырбар аҕам өттүнэн төрдүбүн үөрэппитим, иккис сылбар – ийэм өттүнэн. Уонна “Мое древо семьи” диэн сайтка укпутум.
Бастаан саҕалыырбар аҕабынан эһэм Константин Егорович Шелковников хомуйан хаалларбыт матырыйаала көмөлөспүтэ. Аҕабынан эбэм Мотрена Сергеевна Шелковникова (Никифорова) төрүччүтэ балай да үөрэтиллибит буолан матырыйаал элбэх этэ.
Аҕам Шелковников Константин Консантинович Уус Алдан Чэриктэйиттэн, ийэм Шелковникова (Кириллова) Алена Николаевна аҕатынан Ньурба Күндээдэтиттэн төрүттээхтэр.
Аҕабыт төрүттэрэ уруккуттан Дүпсүн нэһилиэгин Маалы үрэҕэр олорбуттар. Шелковниковтар татаар дуу, нуучча дуу киһиттэн төрүттээх буолан, эһэбит көлүөнэтигэр диэри сырдык баттахтаах, күөх харахтаах, кугас бытыктаах эр дьон элбэх эбит. Архыып докумуоннарыгар Шелковниковтар диэн араспаанньа 1600 сылтан бэттэх элбэхтэ ахтыллар буолбут диэн эһэбит Константин Егорович “Умнуллубат өйдөбүл” диэн кинигэтигэр суруйан хаалларбыт. Аҕам ийэтэ Мотрена Сергеевна Василий Васильевич Никифоровтыын-Күлүмнүүрдүүн биир төрүттээхтэр эбит. Эбэм ийэтэ Наталья Прокопьевна Федоровна Нам Арбыныттан төрүттээх дьон кыыһа эбит.
Ийэбитинэн эбэбит Кириллова Нина Михайловна Иркутскай уобалас Бодойбо оройуонун Перевоз бөһүөлэгэр төрөөбүт. Ийэбит аҕата Семенов Николай Сергеевич Ньурба Күндээдэтэ.
Барыта аҕам аҕатын өттүнэн биэс көлүөнэ, ийэтин өттүнэн аҕыс көлүөнэҕэ диэри, ийэм ийэтин төрүччүбүн сэттэ, аҕатынан биэс көлүөнэни үөрэппитим.
Дьиэ кэргэним төрүччүтүн үөрэтэн баран, ийэм да, аҕам да өттүнэн олус киэҥ аймах буоларбытын өйдөөтүм. Билигин да ситэ үөрэтиллэ илик элбэх. Ийэм ийэтин аймахтарын үөрэтэрбитигэр, аймах туһунан кэпсиир кырдьаҕас дьон суоҕа, олус ыраах олорбуттара мэһэйдээтэ. Таба иитэр, булт дьарыктаах көс омук буолан биир сиргэ олорботох буоланнар сурукка да киириитэ олус буккуурдаах эбит. Ийэм аҕатын туһунан матырыйаал олус аҕыйах эбит. Бу сайын Ньурба улууһун архыыбыгар матырыйаал көрдүөхтээхпин.
Аҕам аймахтара чугас сытар улуус дьоно буолан, сурукка киирбиттэрэ чуолкай, үчүгэйдик үөрэтиллибит даҕаны.
Төрүттэрим Уус Алдан Чэриктэй, Дүпсүн нэһилиэктэриттэн, Ньурба улууһун Күндээдэдиттэн уонна Иркутскай уобалас Бодойбо оройуонун тайҕаларыттан төрүттээхтэр эбит. Ийэм өттүнэн аймахтарым Өлүөхүмэнэн, Нерюнгринан, Иркутскай, Амурскай уобалаһынан тарҕанан олорбуттар. Аҕабынан саха, татаар, ийэбинэн эбээн, саха хааннаах эбиппин.
Төрүччүбүн үөрэтэрбэр посемейнай кинигэҕэ баар даннайдары туһаммытым. Төрүттэрбит туох дьоҕурдаахтарын, талааннаахтарын билбитим. Уонна аймах, уруу талаана көлүөнэттэн көлүөнэҕэ бэриллэрин өйдөөтүм.
Төрүччүнү үөрэтии олус туһалаах эбит. Бу үлэм өссө да дириҥник үөрэтиллэн барар кыахтаах. Төрүччүбүн үөрэтэн чугас уонна ыраах аймахтарым туһунан элбэҕи биллим: тугунан дьарыктаммыттарын, үлэлээбиттэрин.
Мичийэ ШЕЛКОВНИКОВА, VIII кылаас,
Н.С. Охлопков аатынан Нам улуустааҕы гимназията