Биһиги, “Кэскил” медиа оскуола юнкордара, ыам ыйын 14 күнүгэр “Артековец өрүү артековец” диэн ааттаах көрсүһүүгэ сылдьыбыппыт. Онно 1965 сыллааҕы артековец Галина Алексеевна Гоголева кыттыыны ылан, оҕо сааһын саамай умнуллубат түгэнин – “Артек” лааҕырга сылдьыбытын туһунан кэпсээбитэ.
Оччолорго кини Уус Алдан улууһун Дүпсүн орто оскуолатын 10-с кылааһын үөрэнээччитэ эбит. “Бэлэм буол” хаһыакка көхтөөхтүк суруйар, суруйтарар, ааҕар буолан «Артекка» барар путевканы туппуттар.
Кыыһа «Артекка» барарын истэн ийэтэ марылаччы ытаабыт. Тоҕо диэтэххэ, 1941 сыллаахха бастыҥ үлэлээх тулаайах кыыс Москва куоракка Бүтүн норуот хаһаайыстыбатын ситиһиитин быыстапкатыгар (ВДНХ) айаннаан иһэн, сэрии саҕаланан Иркутскай куораттан төннөн кэлбит.
– Ийэм: «Мин ситиспэтэхпин эн ситистиҥ», – диэн улаханнык долгуйан, уйадыйан ытаабыта. Ыраах «Артекка» барарбар бары көмөлөөн тэрийбиттэрэ: оскуолам дириэктэрэ кэргэнин түүппүлэтин биэрбитэ, ийэм ис, тас таҥаспын тикпитэ. Учууталым, ааспыт сылга 90 сааһын туолбут Елена Андреевна Лебедкина куоракка киллэрэн, хоннорон обкомолга аҕалан туттарбыта. «Бэлэм буол» редакциятыгар Нина Иннокентьевна Протопопованы көрсүбүппүт. «Артекка» айанныырбар аан бастаан көрбүт куоратым – Дьокуускай. Дьэ, онтон – Симферополь. Бу улаханын, олоччу таас, – диэн 1965 сыллааҕы артековец Галина Алексеевна Гоголева кэпсиир.
– «Кипарисная» дружинаҕа түбэспитим. Сотору кэминэн корпуспутугар Испания коммунистарын оҕолорун аҕаллылар. Онно аны тылбаасчыт буоллум. Дүпсүн оскуолатыгар 9-10 кылаастарга французскай тылы үөрэппиппит. Онно тирэҕирэн, тылбаастыыр этим. «Ханнык омуккунуй?» диэн миигиттэн куруук ыйыталлар этэ. Ону «сахабын, Саха сириттэн сылдьабын» диибин. Саха сирин ол саҕана билэр киһи аҕыйах этэ, – диэн кэпсиир Г.А. Гоголева.
Галина Алексеевна «Артекка» сылдьыбыт кэмиттэн 60 сыл ааспыт. Ол гынан баран «Артекка» атаарбыт хас биирдии хонугун, биллэр композитор Александра Пахмутованы, космонавт Андриян Николаевы кытта көрсүбүтүн, хабыс-хараҥаҕа муораттан салют ыппыттарын, дружинатын саһархай өҥнөөх форматын олох умнубат.
– Мороженай диэни аан бастаан «Артекка» амсайбытым. Вторник аайы остолобуойга мороженай биэрэллэр. Вторник күн сарсыардаттан «бүгүн мороженай баар буолар дуу?» диэн кэтэһэн да биэрэрбит, – диэн «Артектааҕы» кэмнэрин туһунан ахтан ааста.
Галина Алексеевнаҕа «Артек» инники идэтин таларыгар улахан оруолу оонньообут. 1966 сыллаахха Дүпсүн орто оскуолатын бүтэрэн баран, университекка омук тылын факультетыгар үөрэнэ киирбит. Омук тылын учууталын идэтин баһылаан, 40 сыл устата учууталлаабыт: «Үөрэхпин бүтэрэн бараммын бэйэм төрөөбүт сирбэр Найахыга сэттэ сыл учууталлаабытым, иккис сылбыттан дириэктэри иитэр үлэҕэ солбуйааччынан анаабыттара. Онтон тыа хаһаайыстыбатын техникумугар дириэктэри иитэр үлэҕэ солбуйааччынан үлэлээбитим, омук тылын үөрэппиттим. Үөрэппит тылым – французскай, иккис тылым – английскай. Техникумҥа сахаларга – нуучча, нууччаларга – саха, ветеринардарга – латыыныскай, правоведтарга, экономистарга – английскай тыллары үөрэппитим».
Галина Алексеевна дьиэ кэргэнигэр үс көлүөнэ артековецтар бааллар. Кини кэнниттэн «Артекка» балта Анна Копырина уонна сиэнэ сылдьыбыттар.
– Артековец куруук артековец. Куруук инники сылдьар. Кэтээн көрдөхпүнэ, Найахыттан, Дүпсүнтэн «Артекка» сылдьыбыт оҕолор үгүстэрэ учуутал буолан, үөрэх чааһыгар буолбакка, иитии үлэтигэр завучтарынан үлэлииллэр. «Артек» оҕону иитиигэ олус улахан суолталаах, – диэн Галина Алексеевна Гоголева санаатын үллэһиннэ.
Мин кини кэпсээнин истэ олороммун, «Артек» мин оҕо сааспар эмиэ баар буолуон олус баҕардым.
Катя БАКАЕВА, VIII “Г” кылаас, 17 №-дээх оскуола,
Сардаана МАТВЕЕВА, Дьокуускай
keskil14.ru