Ыйга Саатыыр кыыс турарын, тоҕо кыһын тымныыга дьүкээбил умайарын, куобах туохтан сылтаан кутуруга суох буолбутун, эһэлээх бөрө мүөттэн иирсибиттэрин туһунан дьиктилээхэй остуоруйалары айбыт суруйааччы Николай Якутскай туһунан маннык чахчылары билэҕин дуо?
Гражданскай сэрии кэмигэр 1922 сыллаахха Бүлүү куоратын төгүрүктээһинигэр куораты көмүскээбитэ. Бу кэмҥэ Хохочойго Снитко этэрээтигэр көмө комсомолецтары ыытыы буолбута. Онно Николай Золотарев барсаары гыммытын «сааһыҥ кыра» диэн ылбатахтара. Өскө барсыбыта буоллар дьылҕата хайдах эргийиэ биллибэт этэ. «Көмүстээх үрүйэ» сэһэн дьоруойун Сэдьүгү айарыгар төрүөт буолбут эбит. Федоров диэн эбэҥки киһитин кэпсээнэ. Кини төрүттэрэ Витимҥэ олорбуттар, онно көмүс көстөн, аһыыр астара, таба аһылыга суох буолан Учур тыатыгар түспүттэрэ.
Ааспыт үйэ 30-40 сылларыгар Николай Якутскайга дьыала тэриллибит эбит. «Илин уонна арҕаа» арамааны суруйа сылдьан КГБ архыыбыттан тус бэйэтин докумуонун көрдөөбүт. Онно алҕаска кинини хаайарга бэлэмнээбит дьыалаларын ыыппыттар. Оччолорго бииргэ үлэлиир дьонуттан үс застава начальнига хаайыллыбыттар. «Золотарев Молдавияны Румынияҕа холбуур этэрээккэ эһигини киллэрбит буолбат дуо, ону бэйэтэ билиммитэ, көрдөрүүтэ бу сылдьар, онон билиниҥ», — диэн сордообуттар. Ону бу дьон букатын билиммэтэхтэр. Икки сыл хаайыллан баран тахсыбыттар. Сымыйа докумуоҥҥа илии баттаабатах буолан суруйааччы хаайыллыбатах.
Сэрии сылларыгар Федор Гаврильевич Винокуров-Даадар диэн суруйааччыны сымыйанан оскуола баайын туттубут диэн балыйан дьыала тэрийбиттэр. Суруйааччы Николай Якутскай силиэстийэҕэ кыттыһан эдэр суруйааччы аата ырааһырбыта. Даадар күннүгэр туох дохуот, ороскуот, оскуола баайын-дуолун ханна туттубутун туһунан сиһилии суруммут. Силиэстийэлиир уорганнары Н. Якутскай бу күннүгүнэн сирдэтэн, дакаастаан Даадар оскуола баайын-дуолун куорҕаллаабатаҕын дакаастаабыта.
Николай Якутскай баай чахчылардаах олохтоох суруйааччы. Дэлэҕэ да этиэ дуо «олоҕум- айымньыларбар» диэн. Хас биирдии айымньыта кини олоҕор буолбут түгэннэргэ, олоҕун хайа эрэ кэмигэр көрсүбүт дьонун кэпсээнигэр олоҕурбуттар.
Николай Якутскай төрөөбүт алааҺа Дөлөкөй. Суруйааччы олорбут дьиэтин оннугар суруктаах таас турар.
Евдокия Семенова, И. Барахов аатынан мусуой үлэһитэ.
keskil14.ru