Олунньу 19 күнүгэр Таркаайы нэһилиэгэр Саха Өрөспүүбүлүкэтин судаарыстыбаннай былааһын ситэриилээх уорганнарын 2024 сыллааҕы үлэтин отчуота буолан ааста. Мунньаҕы иилээн-саҕалаан СӨ Бырабыытылыстыбатын бэрэссэдээтэлин солбуйааччыта Георгий Михайлович Степанов ыытта.
Нэһилиэк олохтоохторо ааспыт сыллааҕы социально-экономическай сайдыы сүрүн боппуруостарын түмүктэрин иһиттилэр. Ол курдук, олохтоох оҥорон таһаарыы көрдөрүүтэ 8,1% үрдээбитэ, сир баайын хостооһун былаана толору туолбута, Эльгинскай таас чох хостооһуна уо.д.а. промышленность боппуруостара чопчу сырдатылыннылар. Биһиги өрөспүүбүлүкэбитигэр биир мөлүйүөнтэн тахса киһи олорор уонна араас социальнай көмө миэрэлэр бигэргэнэн ыытыллаллар диэн отчуоттанна. Доруобуйа харыстабылын эйгэтигэр федеральнай бырагыраамалар хайдах үлэлии туралларын Георгий Михайлович сиһилии кэпсээтэ. Улуустарга саҥа медицина, үөрэх тэрилтэлэрэ арыллан эрэллэрэ үөрдэр.
Биһиги Хатыҥ-Сыһыы сэлиэнньэбитигэр «Доруобуйа харыстабыла» национальнай бырайыагынан 2029 сылга диэри врачебнай амбулатория тутуллар диэн үөрүүлээх сонуну иһиттибит. Ону кытары балыыһабытыгар саҥа скорай массыыната кэлэр буолла.
Отчуот түмүктүүр чааһыгар олохтоохтор боппуруостары, этиилэри биэрдилэр. Ол курдук, нэһилиэктэргэ гаас ситимин тардыытын, балыыһалар сытан эмтэнэр стационарнай чаастарын сабыллыбатын туһугар этиилэр киирдилэр, маны таһынан бюджет ороскуоттарын аҕыйатыы, оптимизация былаанын, сыана үрдээһинин туһунан боппуруостары олохтоохтор эмиэ таарыйдылар.
Холобур, кэтэх хаһаайыстыбалаах, нэһилиэк олохтооҕо Георгий Григорьев горючай сыаната олус үрдээбитин ыйытта. Манна Герасим Гаврильевич Гуринов, СӨ Судаарыстыбаннай сыана бэлиитикэтин комитетын бэрэссэдээтэлин солбуйааччыта маннык хоруйдаата: «ГСМ сыанатын үрдээһинэ ключевой ставка үрдүүрүттэн тутулуктаах, тоҕо диэтэххэ кинилэр кредитинэн олороллор. Былырыын ГСМ 16% курдук үрдээбитэ, итиннэ ФАС проверка ыыппыта биллэр».
Онтон эмиэ олохтоох Анна Антонова олохтоохтору долгутар боппуруоһу ыйытта: «Биһиги нэһилиэкпит стационарнай балыыһа сабыллыа дуо? Дьон эмтэнэригэр олус наада.». Манна Георгий Михайлович Степанов, СӨ Бырабыытылыстыбатын бэрэссэдээтэлин солбуйааччыта: «Стационарнай койко-место боппуруоһа билигин кытаанах ирдэбиллээх турар. Билиҥҥи туругунан кыра нэһилиэктэргэ аҕыйахтыы койко-место баарын туруорсан көмүскээн олоробут. Модульнай врачебнай амбулатория тутулларыгар бу койко-миэстэ боппуруоһун туруорсуохпут», — диэн хоруйдаата.
Онтон мин эдэр ыччат буоларым быһыытынан, билигин тоҕоостоох хайысха, грантовай куонкурустар туһунан Георгий Михайловичтыын кэпсэттибит.
— Георгий Михайлович, үтүө күнүнэн! Бүгүҥҥү күҥҥэ грантовай өйөбүлүнэн оҥоһуллар бырайыактар билигин хайдах үлэлии олороллорун билиһиннэриэххит дуо? Грантовай бырайыактарга хайдах кыттыахпын сөбүй?
— Грантовай өйөбүл ыччаттары көҕүлээһинигэр элбэх тосхол үлэлиир, ыччат министиэристибэтин нөҥүө муниципальнай, региональнай, федеральнай граннар бааллар. Үлэ хайысхата араас, кэмигэр булан, тобулан, Интэриниэт ситимигэр көрөн, ханнык хайысханан ситиһиэххитин сөбүн талан, кыттар кыахтааххыт. Олохтоох дьаһалта ыччат бэлиитикэтин салаатын нөҥүө, проектнай отдел көмөтүнэн грантовай куонкурустарга кытталлар. Бэйэҕит ханнык эйгэҕэ ордук бэлэмҥитий, онно кыттыҥ диэн сүбэлиэм этэ.
— Граны сөпкө туһанарга туох ирдэбиллэр баалларый?
— Хас биирдии грант бэйэтэ тус туспа усулуобуйалаах буолар, ону эрдэттэн көрөн, үөрэтэн баран кыттыллар.
— Чиэһинэйэ суох туһанааччы бэрэбиэркэни ааһар кыахтаах дуо?
— Чиэһинэйэ суох туһанааччы бэрэбиэркэни ааспыт буолуон сөп. Ол эрэн фондалар граннара, судаарыстыба өттүттэн бэриллэр граннар сууммата төһө сөптөөхтүк туһаныллыбытын, сыала-соруга сиппитин бэрэбиэркэлиэхтэрин сөп.
— Георгий Михайлович, эппиэтиҥ иһиҥ махтал!
Отчуоттуур мунньах түмүгүнэн, Таркаайы нэһилиэгин олохтоохторо СӨ Бырабыыталыстыбатын 2024 сыллааҕы отчуотун үлэтин «Биһириибит» диэн сыаналаатылар.
Сиһилии биһиги интервьюбутугар көрүҥ:
Валя Николаева, VIII кылаас, «Уткин сонуннара» медиакиин юнкора,
К.Д. Уткин аатынан Марха орто оскуолата, Хатыҥ-Сыһыы сэл., Ньурба.
keskil14.ru