Саха литэрэтиирэтин айбыт аҕата, бастакы суруйааччы — Алексей Елисеевич Кулаковскай-Өксөкүлээх Өлөксөй «Оттоку олук алгыһа» айымньыта 1912 сыллаахха Тааттаҕа суруллубута. Айымньы туһаайан этэр суолталаах тыллара:
Бар дьоҥҥор баттанар күнүгэр баараҕай баҕана буол,
Суон норуоккар солбонуйар күнүгэр суон дурда буол!
— диэн тыллара оччотооҕу эдэр ыччакка ананннаҕа. Оччотооҕу эдэр ыччат диэн кимнээҕий? 1917 сыллаахха өрөбөлүүссүйэ иэдээнэ Саха сиригэр холорук буолан кэлэн сурт сыллар ааспыттара. Мээнэҕэ эппэттэр литэрэтиирэ история сиэркилэтэ. Онтон Саха Сирэ киэн туттар чулуу уолаттара Максим Аммосов, Платон Ойуунускай, Исидор Барахов уонна Степан Аржаков 1922 сыллаахха Саха сирин автономиятын төрүттээбиттэрэ. Онтон ыла саха кэлэр көлүөнэтэ халыҥаан испитэ. Мин санаабар, улуу киһибит Өксөкүлээх Өлөксөй саамай аатырбыт “Ойуун түүлэ” айымньытын кытта ыкса сибээстээх. Бэйэбит ийэ тылбытын толору баһылаан, атын норуот тылын үөрэтэн, бэйэбит сирбитигэр айа-тута олордохпутуна саха норуота быстан биэриэ суоҕа — “Ойуун түүлэ” айымньы тиэмэтинэн уонна проблематынан буоллаллар. Инникини өтө көрөн саха оччотооҕу эдэр ыччата ыарахан сылларга бэлэм буолан, баттаммыт норуоту көмүскүүр аналлаах кэлбиттэрин көрдөрөр айымньы. Өксөкүлээх Өлөксөй философията киэҥ буоллаҕа, онтон биирдэстэрэ «Оттоку олук алгыһа» айымньытыгар хатанан сыттаҕа. Бу айымньы хас биирдии ааҕааччыны төрөөбүт төрүт дойдутун таптыырыгар уонна көмүскүү үөрэнэригэр аналлаах. Инники кэскилгэ кэс тыл буолан үйэлэргэ хаалбыт бастыҥ айымньы.
Павел Герасимов, Лөгөй лиссиэй-интэринээт «LegMedia» эдкора
