Анатолий Алексеевич Михайлов өр сылларга география, туризм учууталынан, үлэлээбит педагогическай үлэ ветерана. Амма улууһун Эмис нэһилиэгэр олорор. Кини талах олоппоһу оҥоруу кистэлэҥин арыйбыт, төрүт ньымаларын баһылаабыт ытык киһи.
– Кэнники кэмҥэ саха дьоно талах олоппоһу наһаа сэргиир буолла. Өбүгэлэрбит туттан кэлбит маллара күүскэ сөргүтүлүннэ. Төһөнөн олохпут сайдан иһэр да, соччонон өбүгэлэрбит хаалларбыт үгэстэригэр, малларыгар-салларыгар тиийэ төннөн иһэбит. Ол сөп. Тоҕо диэтэххэ, төрдүн-ууһун билэр, сиргэ тирэхтээх киһи олоҕу кытта тэҥҥэ сайдар. Билигин дьон барыта саха балаҕаннаах буолан, онно интерьер быһыытынан талах олоппоско эмиэ наадыйар, – диэн кэпсиир Анатолий Алексеевич Михайлов.
Талах олоппос биһиги өбүгэлэрбит биир ураты оҥоһуктара буолар. Биир да тоһоҕото суох, бэйэтиттэн бэйэтин хатан, эрийэн оҥорон таһаараллар. Аатыгар да этиллэрин курдук, талахтан оҥороллор.
Онтон талах хас да көрүҥнээх: өрүс талаҕа, алаас талаҕа, сис талаҕа. Олоппос оҥорорго сөптөөх талаҕы Анатолий Алексеевич киэҥ сирдэринэн хааман, өр көрдөөн булар. Холобур, сис талаҕа суола-ииһэ суох ыраах сиргэ, сискэ үүнэр уонна лаппа кытаанах буолар. Алаас талаҕа сис талаҕар майгынныыр эрээри кылгас, эриллэҕэс, мутуга элбэх буолар. «Инньэ гынан туттарга эрэйдээх соҕус буолааччы», – диир. Онтон өрүскэ талах арааһа үүнэр. «Көнө талахтар эрээри уу састааптаах буолаллар. Инньэ гынан түргэнник хайдымтыа, быстар-ойдор, көп соҕус эттээх, кэбирэх буолаллар. Арай технологиятын үчүгэйдик билэн үөрэтэр киһи син олоппос буолуо этэ», – диэн талах олоппос маастара кэпсиир.
Анатолий Алексеевич ити курдук өр көрдөөн, элбэх сири кэрийэн, үөл талаҕы булан эрдэттэн хаһаанар.
– Үөл талах диэн инчэҕэй талах. Кыһын быһан бэлэмниибин. Мин үксүн кыһын үлэлиибин. талахпын быһан аҕалан баран ириэрэбин. Дьэ уонна кэмнээн-томноон быһабын. Муннуктарыгар хабарҕа курдук кыһан оҥоробун уонна талахпын онно иэҕиннэрэн аҕалан кэтэрдэбин. Олоппос сирэйин – хаптаһыны талаҕынан бэйэтинэн туттаран кэбиһэбин уонна куурда уурабын. Кууран, хатан сахсайбытын кэнниттэн, аппайбыт сирин көрөн ытаһалыыбын. Оччоҕо хамсаабат буолар. Кэнники мас килиэйин туһанар буоллум. Быыстарын аппатан бараммын килиэй кутабын уонна ытаһалыыбын. Оччооҕо олоппоһун үйэлээх, бөҕө буолар, – диэн Анатолий Алексеевич талах олоппос оҥоһуллар ньыматын билиһиннэрэр.
Кини оҥорор олоппосторун кээмэйэ араас. Ким төһө кээмэйдээҕи сакаастыырын учуоттуур. Анатолий Алексеевич талах олоппоһу былыргы олоҕу көрдөрөр интерьер эрэ быһыытынан буолбаккка, күннээҕи олоххо туттуллар гына хаачыстыбалаахтык оҥорор. Өбүгэ үтүө үгэһэ аҥардас кэрэ көстүүгэ эрэ буолбакка, күннээҕи олоххо-дьаһахха туттулларын көҕүлүүр.
Сардаана МАТВЕЕВА
keskil14.ru