«Сэрии» диэн саамай ыарахан тыл. Аҕа дойду сэриитин кэмигэр хас биирдии дьиэ кэргэн эмсэҕэлээбитэ. Эдэркээн дьоннор уоттаах сэриигэ кыттан саа-саадах тутан сэриилэспиттэрэ. Оҕолор, кырдьаҕастар тыылга хаалан үлэлээбиттэрэ. Мээндигиттэн 23 киһи барбыта, 12 киһи төннөн кэлбиттэрэ, 11 киһи сэриигэ баран өлбүтэ, ол иһигэр 4 сураҕа суох сүппүтэ. Ол курдук, мин биир дойдулааҕым туһунан суруйуохпун баҕарабын. Кини бары өттүнэн уһулуччулаах киһи Кузьма Прокопьевич Лазарев. Амма улууһун Мээндиги сирин төрүт олохтооҕо, саха хорсун буойуннарыттан биирдэстэрэ этэ.
Кузьма Прокопьевич 1903 с. алтынньы 7 күнүгэр Соморсуҥҥа төрөөбүтэ. Биир да кылаас үөрэҕэ суох эрээри ликбез көмөтүнэн үөрэнэн ааҕар-суруйар буолбута. 1944 сылтан ССКП чилиэнэ. 1939-1942c. диэри, онтон 1945-1951с. колхозка бэрэссэдээтэллээбитэ.
Бэс ыйын 15 күнүгэр 1942 сыллаахха армияҕа ыҥырыллыбыта. 1942-1943сс. 92 стрелковай дивизияҕа рядовойунан, 1942-1943-1944сс. 203-с дивизияҕа оһуобай хайыһар батальонугар снайперынан Ленинград куорат киирсиилэригэр кыттыыны ылбыта. 3 араанньалаах. Сэриигэ снайпер быһыытынан 25 фашиһы өлөрбүтэ. Финнартан Ленинградка хоту өттүн босхолооһуҥҥа кыттыбыта. Кузьма Прокопьевич дьонун ахтан аан маҥнай «Ыраахтан» диэн хоһоону суруйан ыыппыта, холкуоһун ыччата онно мелодия айан сэрии сылларыгар ыллыы сылдьыбыта. Кузьма Прокопьевич биир кыргыһыыга атаакаҕа киирэн иһэн, отделение хамандыыра, абаҕа киһитэ Кайдалов Георгий араанньы буолан сытарын хонууттан сүгэн таһааран, өлөртөн быыһаабыта. 1945с. тохсунньу 16 күнүгэр дойдутугар кэлэр. 1951 сылтан бэттэх колхоз солбуллубат бэрэссэдээтэлинэн, биригэдьииринэн, кладовщигынан үлэлиир.
Кэлэр кэскиллэрин, үүнэр кɵлүɵнэлэрин туһугар бэйэлэрин харыстаммакка, ɵһүɵннээх ɵстɵɵххɵ биир ньыгыл кэккэнэн утары турбут, ол сыллар иэдээннэрин эттэринэн-хааннарынан билбит аҕа кɵлүɵнэ дьоммут барахсаттар! Кинилэр олохторун билии, ааттарын үйэтитии – биһиги ытык иэспит. Кыайыыны уһансыбыт эһэлэрбитигэр, эбэлэрбитигэр, тыылга үлэлээбит оҕо-аймахха махтаныах, сүгүрүйүөх тустаахпыт.
Роберт Веревкин, П.И.Караканов аатынан
Мээндиги орто оскуолатын 10 кылааһын үөрэнээччитэ,
«Тыл баайа» медиа-киинэ