А.Г уонна Н.К. Чирээйэптэр ааттарынан Дьокуускай куорат национальнай гимназиятыгар «Робототехника» куруһуога оҕо-аймах айар, толкуйдуур, таҥан оҥорор дьоҕурун сайыннарар соруктаах гимназия төрүттээччитэ, дириэктэрэ Николай Константинович Чиряев саҕаттан үлэлиир. Ол туһунан эбии үөрэхтээһин педагога, олус айымньылаахтык оҕону кытта алтыһар Саргылана Ивановна Васильева ис сүрэҕиттэн астынан туран кэпсиир:
— Биһиэхэ бу баар робототехника модулларын кэмпилиэгинэн барытын ылбыта, оччолорго өссө ситэ киирэ илигэ. Кыраларга, орто сүһүөххэ уонна улахан кылаастарга диэн арахсар. Мин кыра кылаастарга дьарыгы ыытабын, манна бэйэм көрүүм диэн, преемственность — ол аата сүһүөҕүнэн, саастарынан тахсан иһиэхтээхпит, ылсан-үөрэтиһэн. Улахан оҕолор дьарыктара уустугуран иһэр.
Оҕо бу дьарыгар интэриэһэ сыллата үрдээн иһэр, идэлэрин хайысхаланалларыгар биир өттүнэн олус үчүгэй тирэҕи уурар. Төһө кыалларынан араас программалары булан интэриэстэрин таба тайана сатыыбын. Сыһыарыылары суотабайдарыгар холбоон үлэлиибит. Сахалыы эйгэбитин тутан, национальнай компоненнары киллэрэ сатыыбыт. Миэхэ манна гимназиябыт инновацияҕа салайааччыта Саргылаана Алексеевна Адамова мэлдьитин көмө буолар. “Тутум эргиир” диэн күрэхтээхпит, оҕолор оҥорбут роботтарынан тутум эргиир түһүлгэтин тэрийэбит, кэлэн көрөөрүҥ.
Мин үлэбэр оҕолорбун кытта дьарыктана-сынньана кэлэбин. Кинилэр бу билиҥҥи дьалхааннаах үйэҕэ суотабайдарыгар бүк түһэн олорбокко, толкуйдууллар: хайдах хамсатабыный диэн, тугу эбии киллэрэбиний диэн, хайдах гыннахха сүүрүөй диэн…
Мин суруналыыс киһи ханна туох интэриэһинэй уонна тыыннаах эйгэ баарын билэн чопчу тиийэбин. Уу, бу дьарыкка хаһан да аҕыйах оҕо буолбат, мэлдьитин оҕо саҥатынан уонна оҕо тыыннаах алтыһыытынан оргуйан олорор буолаллар.
Игирэ уолаттары, Эрсаан, Эрхаан Гурьевтары тутан кэпсэттим, кинилэр 4 “А” кылааска үөрэнэллэр. Проектнай үлэлэрдээх ыччаттар эбит, Эрсаан робот ыты оҥорбут, өссө ол түөрт атахтааҕа киһи соһуйуон иһин, сахалыы саҥарар ээ. Үрэр игин. Маны кини ЛЕГО программатынан таҥмыт.
Эрсаан уол улааттаҕына учуонай-конструктор буолуон баҕарар эбит, улахан роботтары оҥоруом диэн сырдык ыра санаалаах буолла. Испэр, маладьыас дии санаатым.
Оттон Эрхаан “Марсоход” диэн олус интэриэһинэй проегы — робот моделин таҥмыт уонна бэйэтигэр астыныы кэлбит. Суотабайыгар киирэн программатын хасыһан, холбоон хаамтарар:
— Кини Марска тахсан үлэлиир робот, наһаа кыахтаах эттиктэрдээх, микрофоннаах, уота тыгар. Программата — НXT, икки мотуордаах.
Үһүс билсибит уолум — Вадим Охлопков, уолчаан эмиэ 4 ”А” кылааска үөрэнэр. Таҥар-ыһар, онтон өссө ордугу таһаарар, робототехника умсулҕана ол курдук буолар.
Вадим космическай дрону таҥмыт, кырдьык курдук программалаах, хаамар, ону-маны таһар, уоттаах-күөстээх, кыахтаах.
Онтон мин бүтэһиккэ биири этиэм, иитэр эбэтэр үөрэтэр оҕоҕун кытта төһө айымньылаахтык уонна иэйиилээхтик үлэлиигин да, соччонон иитэр ыччатыҥ тахсыылаах, сүр күүстээх тыыннаах буолан үүнэн-сайдан, Киһи-Киһитэ буолан тахсар.
Кэпсэттэ суруналыыс Татьяна Жиркова.
keskil14.ru
1
Эьиги сыыспыккыт ди ити мин ыты оҥорбутум уонна ученай буолабын диэбитим Мин Гурьев эрсааммын