Бүгүн нэһилиэкпитигэр Улуу Кыайыы 80 сылын үрдүк таһымнаахтык бэлиэтээтибит. Бу күн биһиги суруйааччыбыт, норуот поэта Владимир Михайлович Новиков-Күннүк Уурастыырап төрөөбүт күнэ. Бу күн эһэлэрбит, хос хос эһэлэрбит дойдуларын, дьоннорун туһугар сэрии толоонугар өстөөхтүүн кыргыһан Кыайыыны уһансыбыттарын ахтар-саныыр күммүт.
Нэһилиэкпит парадын колонната буойун-учуутал Илья Николаевич Пестерев олорбут дьиэтиттэн саҕаланна. Кыайыы скверигэр диэри «Юнармия» Бүтүн Арассыыйатааҕы байыаннай-патриотическай хамсааһын кыттааччылара Кыайыы былааҕын күөрэччи көтөҕөн, Кыайыы бэлиэтин тутан парад инники кэккэтигэр хааман иһэллэр. Кинилэри кытта кыһыл шарик тутуурдаах Эмис нэһилиэгин баһылыга Прокопий Петрович Бубякин, сэрии сылын оҕолоро, үлэ бэтэрээннэрэ, аҕа саастаах көлүөнэ дьоно, салгыы оскуолабыт учууталлара, үөрэнээччилэрэ, «Чуораанчык» оҕо саадын иитиллээччилэрэ, үлэһиттэрэ, Эмис нэһилиэгин тыа сирин түөлбэтин дьаһалтатын, Александра Ивановна, Татьяна Ивановна Саввиновалар ааттарынан Эмистээҕи балыыһа, олох-дьаһах коммунальнай хаһаайыстыба коллективтара хааман иһэллэр.
Үөрүүлээх миитин Саха Өрөспүүбүлүкэтин Өрөгөйүн ырыатынан арылынна. Нэһилиэкпитигэр баар соҕотох тыыл бэтэрээнэ, 90 саастаах ытык кырдьаҕас Евдокия Егоровна Пестерева Эмис нэһилиэгин баһылыга Прокопий Петрович Бубякин кытта Кыайыы Знамятын туруордулар. Евдокия Егоровна эҕэрдэ тылын эттэ, ырыатын бэлэх уунна. Амма улууһун дьаһалтатын закупкаҕа управлениетын салайааччыта Татьяна Семеновна Чиряева тыыл бэтэрээнин Е.Е. Пестерваны, сэрии сылын оҕолорун, анал байыаннай дьайыылар кыттылаахтарын, кинилэр төрөппүттэрин, нэһилиэк бары олохтоохторун улуус дьаһалтатын, депутаттарын аатыттан Улуу Кыайыы 80 сылынан эҕэрдэлээн туран Ил Дархаммыт Айсен Сергеевич Николаев, улууспут баһылыга Степан Николаевич Кузьмин ааттарыттан өйдөбүнньүк бэлиэлэри тыыл бэтэрээнигэр Евдокия Егоровна Пестереваҕа, сэрии сылын оҕолоругар, Герой Ийэ Татьяна Никифоровна Новиковаҕа, Екатерина Николаевна Солдатоваҕа, Николай Яковлевич Соловьевка, Прасковья Семеновна Неустроеваҕа, Семен Семенович Гаврильевка, Владимир Егорович Захаровка, Октябрина Дмитриевна Захароваҕа, Вера Дмитриевна Захароваҕа, Татьяна Иннокентьевна Захароваҕа туттарда. Тыыл бэтэрээнэ Е.Е. Пестерева, сэрии сылын оҕолоро бу күн нэһилиэкпит салалтатын, депутаттарын ааттарыттан эҕэрдэ суруктары, бэлэхтэри туттулар. Амма улууһун дьаһалтатын бочуотунай грамотатын кытта үрүҥ көмүс бэлиэни педагогическай үлэ бэтэрээнигэр, быйыл 85 сааһын бэлиэтиир Прасковья Семеновна Неустроеваҕа, Семён Семенович Гаврильевка туттардылар.
Эҕэрдэ ырыаларын «Дохсун» эр дьон ансаамбыла «Ыллаатын саллаат ыллаатын» ырыаларын бэлэхтээтилэр.
Анал байыаннай дьайыылар кыттыылаахтара Вячеслав Егорович Чемезов, Иван Иннокентьевич Андреев, Игнат Дмитриевич Устинов бэйэлэрин эҕэрдэлэрин эттилэр. Кинилэргэ дьаһалта аатыттан Бочуотунай грамота туттардылар.
Бу күн билигин дойду үрдүнэн буола турар анал байыаннай дьайыылар кыттыылаахтарын төрөппүттэригэр Маргарита Гаврильевна, Николай Николаевич Уваровтарга, Мотрена Иннокентьевна Владимироваҕа, Виктор, Алина Золотовтарга, Анжела Семеновна, Степан Семенович Новиковтарга, Софья Сергеевна, Андрей Николаевич Афанасьевтарга, Мотрена Николаевна, Андрей Данилович Тимофеевтарга махтал суруктары туттардылар. Анал байыаннай дьайыы кыттыылааҕа Василий Уваров ийэтэ Маргарита Гаврильевна Уварова Кыайыы 80 сылынан Кыайыыга уһансыбыт оҕолорбут, дьоммут туһунан оҥорбут альбомун тус бэйэтин уонна «Сонор» түмсүү аатыттан эҕэрдэлээн туран үөрүүлээх быһыыга-майгыга туттарда.
89 сааһын туолаары сылдьар ытык кырдьаҕас сэрии сылын оҕото Екатерина Николаевна Солдатова бэйэтин махталын маннык тиэрдэр: «Бүгүн Кыайыы күнүн көрсө музыка ньиргийэр тыастаах, кыһыл шарик тутуурдаах парадтаан хаамтыбыт. Халлааммыт да туран биэрдэ. Биһиэхэ, сэрии сылын оҕолоругар, бэлэх туттаран, итии чэйдээх, минньигэс астаах остуолга маанылаан көрсөн, наһаа үөрдүм. Онон бырааһынньыгы тэрийбит дьоммор-сэргэбэр махтанабын. Ким да умнуллубат, туох да умнуллубат диэн этиинэн түмүктүүбүн».
Нэһилиэкпит баһылыга Прокопий Петрович Бубякин олохтоохторго бу күн үөрүүлээх сонуну иһитиннэрдэ. Ол курдук быйыл Улуу Кыайыы үбүлүөйдээх сылыгар ППМИ программанан Кыайыы болуоссатын саҥардыы үлэтэ ыытыллар буолбут. Онон Кыайыы скверин кэҥэтэн биэрии, эбии ыскамыайка, уот-күөс оҥоһуллуута күүтэр. «Онон эһиилги Кыайыы күнүн саҥа сквергэ көрсүөхпүт», – диэн эттэ П.П. Бубякин.
Парад кэнниттэн бары бииргэ мустан хаартыскаҕа түстүбүт. Улуу Кыайыы үөрүүлээх тэрээһинин култуура дьиэтигэр тэрилтэлэр икки ардыларыгар хор куонкурус, өр сылларга Эмис нэһилиэгин баһылыгынан үлэлээбит Илья Ильич Пестерев бырайыагынан «Өлбөөдүйбэт өйдөбүл» маассабай сүүрүү салгыыллар.
Эрчим НИКОЛАЕВ, IX кылаас,
В.М. Новиков-Күннүк Уурастыырап аатынан Эмис орто оскуолата, Амма