Ыам ыйын 9 күнүгэр сэбиэскэй норуот фашисткай Германияны кыайбыта 79 сылыгар аналлаах Кыайыы парада Москва куоракка сарсыарда 10 чаастан саҕаланна. Биһиги бириэмэбитинэн күнүс 16 чааска.
Россия киин ханааллара быһа эфиргэ сырдаттылар. Мин дойдубуттан Уолбаттан олорон Москваҕа буолбут Кыайыы парадын эмиэ көрдүм.
Бүгүн Москваҕа халлаан төһө да хаардаах буолбутун иһин дьон-сэргэ үөрбүт, сүргэтэ көтөҕүллүбүт. Россия Президенэ Владимир Владимирович Путин аттыгар икки ытык кырдьаҕас олордулар.
Кинилэртэн биирдэстэрэ – полковник Евгений Куропатков. Кини 1945 сыллаахха Кыайыы парадыгар кыттыбыт. Быйыл от ыйыгар 101 сааһын туолбут. Онтон биир өттүгэр снайпер Александра Алёшина олордо. Аҕа дойду Улуу сэриитэ саҕаланарыгар кини баара-суоҕа 17 эрэ саастаах эбит. Бэйэтэ снайпер буоларын таһынан, фроҥҥа анаан 20-тэн тахса снайперы бэлэмнээбит.
Кыайыы парадыгар тоҕус тас дойду салайааччыта кэлбит: Белоруссия – Александр Лукашенко, Казахстан – Касым-Жомарт Токаев, Киргизия – Садыр Жапаров, Таджикистан – Эмомал Рахмон, Узбекистан – Шавкат Мирзиёев, Туркменистан – Сердар Бердымухамедов, Куба – Мигель Диас-Канель Бермудес, Лаос – Тхонглун Сисулит, Гвине-Бисау – Сисоку Эмбало.
Аан бастаан Кыһыл болуоссакка Россия былааҕын уонна Кыайыы знамятын киллэрдилэр. Онтон Россия оборонатын миниистирэ, армия генерала, Россия Геройа Сергей Шойгу байыаннайдар парадка бэлэмнэрин туһунан дакылааты парады салайар кылаабынай хамандыыртан Олег Салюковтан тутта.
Дьэ уонна парад кыттыылаахтарын кэрийэн эҕэрдэлээтилэр. Биэс сиргэ тохтоон аастылар: сиринэн сэрииһиттэргэ; летчиктарга; байыаннай полицияларга, Росгвардия, ФСБ, МЧС састаабыгар, Кремль курсаннарыгар; ракетнай байыаннайдарга; анал байыаннай дьайыылар кыттыылаахтарыгар, тимир суол байыаннайдарыгар, байыаннай кыргыттарга, Юнармияларга, кадеттарга.
Ити курдук парад кыттыылаахтарын эҕэрдэлээн баран, Сергей Шойгу Россия Президенигэр В.В. Путиҥҥа Кыайыы 79 сылыгар аналлаах парад бэлэмин туһунан дакылааттаата.
Дойду Президенэ Владимир Владимирович Путин эҕэрдэ тылыгар Кыайыы күнүн суолтатын туһунан бэлиэтээн эттэ. Мин маннык эппитин ордук өйдөөн хааллым:
Кыайыы күнэ биһиги саамай ытыктыыр улуу бырааһынньыкпыт буолар. Сэбиэскэй сойуус бары республикатын дьоно бу улахан Кыайыы туһугар охсуспута. Билиҥҥи уустук кэмҥэ Россия инникитэ хас биирдиибититтэн тутулуктаах.
Сэриигэ охтубут хас биирдии хорсун буойуну кэриэстээн Владимир Владимирович чуумпуран туруу мүнүүтэтин биллэрдэ.
Дьэ, ол кэнниттэн Кыайыы парада саҕаланна. Парадка барыта тоҕус тыһыынчаттан тахса киһи кыттыыны ылла, 70-тан тахса устуука байыаннай тиэхиньикэ киирэн ааста.
Мин Кыайыы парадын көрө олорон, үрдүк халлааҥҥа көтөр ааллар Россия үс өҥнөөх былааҕын буруонан уруһуйдаан таһаарбыттарын наһаа интэриэһиргээбитим уонна сөбүлээтим.
Парад кэнниттэн В.В. Путин тас дойдулар баһылыктарын кытта Биллибэт саллаат уҥуоҕар гирлянда уурда.
Биһиги ханна олорорбутуттан тутулуга суох дойдубут саамай сүрүн тэрээһинин туһунан билэ-көрө, дьоҥҥо кэпсии улаатарбыт наадалаах, туһалаах дии саныыбын.
Алёна ТАППЫРОВА, VI кылаас,
В.И. Ленин аатынан Уолба орто оскуолата, Таатта