Атырдьах ыйын 23 күнүгэр Дьокуускай куорат №24 оскуолатыгар үөрэх үлэһиттэрин атырдьах ыйынааҕы мунньахтарын чэрчитинэн Н.Е. Мординов Амма-Аччыгыйа аатынан «Кэскил» оҕо бэчээтин кыһата «Дьиэ кэргэнинэн ааҕыыны тэрийии» диэн тиэмэҕэ Т.Е. Сметанин уонна Я.В. Стручков «Мэхээлэчээн булчут кэпсээннэрэ» айымнньыларын тула кэпсэтиини ыыттылар.
Бэлиэтээн эттэххэ, быйыл Тимофей Сметанин уонна Яков Стручков айымнньыларынан «Мэхээлэчээн булчут кэпсээннэрэ» диэн сахалыы киинэ улахан экраҥҥа тахсыахтаах.
Онон сибээстээн бу айымнньынан «Сахабэчээт» тэрилтэ «УлусМедиа» уонна «Кэскил» оҕо бэчээтин кыһата бииргэ комикс оҥорон таһаардылар. «Бэлэм буол» сурунаалга тохсунньуттан «Мэхээлэчээн булчут кэпсээннэрэ» комикс форматынан бэчээттэнэн тахса сылдьар. «Байки охотника Мэхэлэчэна» диэн ааттанан нууччалыы комикс «Колокольчик+» сурунаалга кулун тутар ыйтан бэчээттэнэ сылдьар. Айымнньыны нууча тылыгар Ольга Янцен тылбаастаабыта.Кэпсэтиини «Кэскил» оҕо бэчээтин кыһатын нууччалыы таһаарыыларын сүрүн редактора Татьяна Васильевна Чьямова иилээн-саҕалаан ыытта:
— Билиҥҥи оҕолору күүспүтүнэн хайдах да кыайан аахтарбаппыт. Билиҥҥи оҕолору ааҕыыга хайдах угуйабыт? Оҕону сөпкө ааҕарга хайдах үөрэтэбит? Ааҕыыга угуйар, интэриэс тардар араас ньымалар бааллар. Холобур, оҕону кытта тэҥҥэ олорон айымньыны дорҕоонноохтук, интонациялаахтык ааҕыы. Оҕо айымнньы ис хоһоонун атыннык ылынарын дьүүллээмиэххэ. Төрөппүт бэйэтин холобурунан көрдөрдөҕүнэ, кинигэ эйгэтигэр оҕолорун угуйдаҕына — оҕолорго кинигэ ааҕарга интэриэһи арыйыахха сөп.
«Кэскил» юнкора, Дьокуускай куорат №21 оскуола үөрэнээччитэ — Изольда Бродникова кэпсэтиигэ кыттыыны ылбыта. Бу сайын «Энергетик» лааҕырга «Кэскил» оҕо бэчээтин кыһата тэрийэн ыыппыт сменатыгар «Мэхээлэчээн булчут» кэпсээннэрин ааҕыылар ыытыллыбыттара уонна айымнньынан театральнай туруоруулары көрдөрбүттэрэ. Изольда ол туһунан санаатын маннык үллэстэр:
— Лааҕырга сырыттахпытына биһиэхэ сорудах биэрбиттэрэ. «Мэхээлэчээн булучут кэпсээннэрэ» айымньыны ааҕан баран биир кэпсээнин сыанаҕа оонньоон көрдөрүөхтээх этибит. Мин бу туруорууга режиссер оруоллаахпын. Биһиэхэ ааҕарбытыгар кинигэ биэрбиттэрэ уонна ону кытта бу айымнньынан комикстары туттарбыттара. Комиксы ааҕарга быдан чэпчэки этэ. Оҕо уруһуйдары көрө көрө аахтаҕына быдан түргэнник айымнньы ис хоһоонун өйдүүр эбит. Бу комикстарга Мэхээлэчээн хайдах буолуохтааҕа, эмоциялара, хайдах бултуу, сүөрэ-көтө сылдьара олус үчүгэйдик уруһуйдаммыт. Сыанаҕа Мэхээлэчээни туруорабытыгар комикс олус туһалаабыта.
«Мэхээлэчээн булчут кэпсээннэрэ» икки автордаах. Саха литературатыгар биллэр фронтовик-суруйааччы Тимофей Сметанин уонна Абыйтан төрүттээх, учуутал Яков Стручков.
«Кэскил» оҕо бэчээтин кыһатын сахалыы таһаарыыларын сүрүн редактора Матвеева Сардана Анатольевна Яков Стручков туһунан кэпсээтэ:
«Яков Стручков Абый улууһун Муҥурдаах нэһилиэгэр күн сирин көрбүт. Учуталга иитиллибит буолан кыра эрдэҕиттэн сурукка-бичиккэ тардыһар, үөрэхтээх киһи буолуохтаахпын диэн улаатар. Эдэр сааһыгар Тимофей Сметанины кытта доҕордоһоллор. Аҕа дойду Улуу сэриитин иннинэ «Мэхээлэчээн булчут кэпсээннэрэ» диэн айымнньыны суруйаллар. «Бэлэм буол» хаһыакка бэчээттэтэ биэрэллэр. Сэрии саҕаламмытыгар Сметанин фроҥҥа ыҥырыллан барар, Стручков доруобуйатын туругунан кыайан барбат. Төрөөбүь Абыйыгар баран учууталлыыр. 1947 сыллаахха сымыйа буруйдааһыҥҥа түбэһэр. Яков Стручков кэлин кырдьан баран доҕурун кэриэһин толоруохтаахпын диэн «Мэхээлэчээн булчут туундараҕа сырыылара» диэн иккис кинигэтин бэчээттэтэр.»
Кэпсэтиини «Мэхээлэчээн булчут кэпсээннэрэ» киинэ устар састааба «Сахабэчээт» тэрилтэ дириэктэрэ Ньургуйаана Стручкова, киинэ режиссера Александр Лукин, киинэ продюсера Зинаида Григорьева
түмүктээтилэр. Киинэттэн быһа тардыылары көрдөрдүлэр. Киинэ уһуллубут историятын билиһиннэрдилэр. Бу киинэҕэ саха сиригэр бастакытын кыыллар киһилии тылынар саҥарыахтара диэн киинэ сүрүн уратытын кэпсээтилэр.
Киинэ режиссера Александр Лукин:
Киинэҕэ саамай ыарахан жанр — кыыллары уонна оҕолору кытта үлэ. Биһиги киинэбитигэр иккиэн баар буоланнар икки бүк ыарахан этэ. Киинэбитигэр кымырдаҕастан саҕалаан тыатааҕыга тиийэ саҥарыахтара. Улахан үлэ барда. Хас биирдии кыыл характерын арыйарга улахар үлэ ыытыллыбыта. Киинэ алтынньы 30 күнүттэн өрөспүүбүлүкэ бары киинэ тыйаатыргадрыгар тахсар. Барыгытын киинэҕэ ыҥырабыт.
Keskil14.ru