Сахаларга сэтинньи Байанай ыйа. Бу кэмҥэ Эбээх орто оскуолатыгар үгэс буолбут СӨ үөрэҕириитин туйгуна, Халыма патриота, төрүт култуура учуутала, олоҕун бүтүннүүтүн оҕо иитиитигэр анаабыт Николай Николаевич Гуляев-Данил Уола төрүттээбит «Үрүҥ Уолан» күрэҕэ XXX төгүлүн ыытылынна.
2005 с. Дүөнсэҕэ Грамота оскуолата аһыллыбыта 115 сылыгар II Хаҥалас нэһилиэгэр төрөөбүт, аатырбыт булчут, III истиэпэннээх Үлэ албан аата уордьаннаах Алексей Степанович Гуляев-Ыстапаанабыс аата иҥэриллибитэ. 2005 с. өр сылларга иитэр үлэҕэ дириэктэри солбуйааччынан, учууталынан үлэлээбит Ыстапаанабыс кыыһа Анна Алексеевна Рехлясова саҕалааһынынан ХХ төгүлүн ыытыллар «Долгунча» күрэх буолан ааста. Күрэхтэһиини XI кылаас кэллэктиибэ тэрийэн ыытта.
Күрэххэ V-X кылаастартан кыыстаах уол, уопсайа 12 кыттааччы аһаҕас халлаан аннынан илин-кэлин түстүлэр. Күрэх буолуон иннинээҕи күн кылаастар тиийэн балаакка туруоран, ойбон алларан, туу түһэрэн, хапхаан, туһах иитэн күрэхтэһиигэ бэлэмнэммиттэрэ.
Тыҥааһыннаах күрэхтэһии күнүгэр уолаттар туут хайыһар кэтэн, ойбон тэһэн, тууларын көрүнэн, туһахтарын, хапхааннарын көрүннүлэр. Тууга сулуруо хабан, эбии очукуо эптэн, үөрүүлэрэ үрдээтэ. Былыр-былыргыттан сахалар сытыы харахтаахтарынан биллэллэр. Биһиги уолаттарбыт эмиэ «сүүрэн иһэр куобаҕы» ытан, булчут курдук сананнылар. Кыргыттарбыт балаакка оһоҕун оттон, итии чэй өрөн, тоҥ балыгы хатырыктаан, кыһан уолаттарын көрүстүлэр. Ону тэҥэ, кыыстаах уол мас эрбээн, салааскаҕа кыыһы соһон күрэхтэстилэр.
Тыҥааһыннаах киирсии түмүгүнэн V-VII кылаастарга «Үрүҥ Уолан-2025» кыайыылааҕынан VII кылаас үөрэнээччитэ Дима Шадрин, «Долгунча-2025» VI кылаас үөрэнээччитэ Нарыйаана Ушакова буоллулар. Улахан кылаастарга «Үрүҥ Уолан-2025» ааты Х кылаас үөрэнээччитэ Тамир Гуляев ылан, үөрүү өрөгөйүн тутта. «Долгунча-2025» кыайыылааҕынан Х кылаас үөрэнээччитэ Алена Тырылгина буолла. «Дьаныардаах булчут» анал аат VIII кылаас үөрэнээччитэ Илья Мордосовка тигистэ.
Кыттааччыларбыт тымныыны аахсыбакка, ыарахантан чаҕыйбакка, илин-кэлин түсүһэн, күрэхтэһэн, илии тутуурдаах, өттүк харалаах үөрэн- көтөн дьиэлэригэр тарҕастылар. Онтон көрөөччүлэр ыһыытаан-хаһыытаан, астына дуоһуйа көрөн, сынньанан тарҕастылар.
Бириистэри туруорбут дьоммутугар: Николай Николаевич Гуляев дьиэ кэргэнигэр, бииргэ төрөөбүттэригэр, күрэх саҕаланыаҕыттан ыытыһар, күүс-көмө буолар балтыгар, учууталбытыгар Е.Д. Ефимоваҕа, Анна Алексеевна Рехлясова дьиэ кэргэнигэр, «Соседи» маҕаһыыҥҥа, кылаас салайааччыларыгар, төрөппүттэргэ улахан махталбытын тиэрдэбит.
М.И. Ушакова, XI кылаас салайааччыта,
Эбээх, Орто Халыма.
keskil14.ru