Хас биирдии норуот, омук бэйэтэ төрүт үгэстээх буолар. Ол үгэһи өбүгэлэрбититтэн харыстаан илдьэ сылдьар — биһиги ытык иэспит. Киһи бэйэтин омугун тылын-өһүн, култууратын билэр, үөрэтэр уонна салгыы тиэрдэр буоллаҕына, кини ол аата киһи быһыытынан сайдыытын, өйүн күүһүн, муудараһын көрдөрөр.
Хоту дьонун сүрүн дьарыга — таба иитиитэ. Табаһыт идэтэ олус уустук: элбэх сыраттан, хас да сыллаах үөрэхтэн, билииттэн, айылҕаны кытта ситимтэн, алтыһыыттан, идэҕэр бэриниилээх буолууттан турар.
Ол курдук, 2002 сыллаахтан Муома оройуонун Улахан Чыыстай сэлиэнньэтигэр «Мааҕыр» ыстаада иһинэн Дмитрий Христофорович уонна Екатерина Егоровна Дьячковтар дьиэ кэргэттэрэ салайыылаах «Оралчимна» лааҕыр 23-с сылын быстала суох үлэлиир, оҕолору муһар, таба иитиитигэр сыһыарар.
Лааҕыр хас сайын аайы улуус араас нэһилиэктэриттэн 10-ча табаһыт оҕолору муһан, икки кэминэн (сезонунан) икки нэдиэлэлээх үлэтин саҕалыыр. «Оралчимна» сүрүн сыалынан-соругунан оҕону кыра эрдэҕиттэн ыстаада олоҕор сыһыарыы, таба иитиитигэр уонна көрүүтүгэр үөрэтии, төрүт үгэһи харыстааһын, эбээн тылын уонна култууратын кытта ыкса билиһиннэрии, сайыны туһалаахтык атаарыы буолар.
Ыстаадаҕа сылдьан хас биирдии оҕо уучаҕы, аты миинэргэ, тыһыынчаттан тахса табалаах ыстааданы биир тэҥинэн көрөргө уонна маныырга, ыалдьыбыт табалары эмтииргэ, хайаҕа ытта үөрэнэргэ уо.д.а сатабылларга үөрэнэр. Ыстаада оҕото олоххо бэлэмнээх буола, үлэни таптыы, төрүт үгэстэри уонна дьарыгы харыстыы улаатар. Манна оҕолор улахан табаһыттары кытта тэҥҥэ сылдьан, ыстаада олоҕун ис-иһиттэн билэн, олох оскуолатын ааһаллар.
«Оралчимна» лааҕыр оҕолоро маҥнайгы кылаастан саҕалаан оскуолаларын бүтэриэхтэригэр диэри сылдьыбыт оҕолор буолаллар. Оскуола да кэннэ салгыы ыстаадаҕа табаһытынан үлэлии хаалбыт оҕолор олус элбэхтэр. Ол аата, кырдьык, табаны көрүү-истии, ыстаадаҕа сылдьыы улахан суолталааҕын, өбүгэ ситимэ буоларын өйдөөн туран, төрүт үгэһи харыстааһыҥҥа улахан хардыылары оҥоро сылдьаллар.
Сайыҥҥы лааҕыр туһунан Екатерина Егоровна Дьячкова, лааҕыр салайааччыта уонна баспытаатала, кэпсиир видеотыгар сиһилии көрүҥ:
keskil14.ru