Бүгүн, ахсынньы 10 күнүгэр, «Үлэ кыбаартала» креативнай кластерга «Саха норуотун култууратын үйэлээх илдьитэ — Мандар Уус» диэн Саха сирин аатырбыт тимимр ууһа, ойууһут, айанньыт, Саха Өрөспүүбүлүкэтин Духуобунаһын академиятын академига, Саха өрөспүүбүбүкэтин үтүөлээх үлэһитэ Борис Федорович Неустроев — Мандар Уус 80 сааһын бэлиэтиир дьоро күнэ ыытылынна.
Тэрээһин чэрчитинэн «Уус сэһэнэ» диэн былаһааккаҕа Мандар Уус саха сирин уустарын кытта көрүстэ. Саха өрөспүүбүлүкэтигэр уустар түмсүүлэрин тэрийэн уонна салайан кэлбит улахан өҥөлөөх. Көрсүһүүгэ кэлбит хас биирдии ыалдьыт Мандар Ууска бэйэлэрин эҕэрдэлэрин эттилэр, өйдөбүнньүк бэлэхтэрин туттартаатылар.
Борис Федорович Неустроев — Мандар Уус уус идэтигэр хайдах кэлбитин туһунан «Айыылардыын биир ситим суола» ойуутун ис хоһоонун маннык арыйда:
… — Кыра эрдэхпиттэн, 4 сааспыттан тиит маска ыттар идэлээх этим. Киһи тоҕо үөһээ ыттар, үөһээ көтөр кыаҕа суоҕуй диэн толкуйум барыта ол буолар этэ. Оттон Айыылар тоҕо үөһээ баалларый ? — диэн наар ону билиэхпин баҕарар этим. Саамай дьиктитэ, 30-тан тахса миэтирэ үрдүктээх алаастар, үрэх халдьаайытын тумулларыгар кураанах мастар үүнэн аҕай турар буолаллар. Мин ханна эмэ айаннаатахпын саамай улухан тииттэрин көрдүүр идэлээх этим. Бу саамай улахан тииттэргэ ыттан баран Аан дойдуну көрбүт киһи диэн баҕалаах буолабын. Дьэ иннэ гынан бу баҕам миигин кытта тэҥҥэ улааппыта. Армияҕа сылдьан арай баанньык кэннигэр көрдөхпүнэ үс этээстээх дьиэ аннараа өттүгэр арай хатыҥ көстөр. Арааһа томтор баар, томтор үрдүгэр олордубуттар диэн эргийэн тиийэн көрбүтүм баара 40чэ миэтирэ үрдүктээх хатыҥ барахсан үүнэн турар этэ. Ким да суоҕар түүн кэлэн ыттар киһи буоллум. Биир Иркусткайтан сылдьар уол аргыстаахпын, дьэ уонна харабыллыыр. Мин үөһээ ыттан таҕыстым. 40 миэтирэ үрдүктээх хатыҥҥа. бу тахсыбыппын хамандыырым бинокулунан көрбүт эбит, биирдэ да ыҥыран ылан мөхпөтөҕө. Интэриэһинэй дьарыктаах киһи эбиккин диэбитэ. Айылҕаҕа сылдьыбатах кэмим миэхэ сүппүт курдук буолар. Айылҕаны туох да наһаа сөбүлүүбүн. Айылҕалыын биир киһибин. Билигин даҕаны айылҕаҕа таҕыстахпына атыннык тыынабын. Айылҕаҕа сылдьыбатахпына, сайын оттооботохпуна тугу эрэ сүтэрбит курдук буолабын.
Мандар Уус:
Мин санаабар саха оҕолоро олох ураты иитиилээх оҕолор. Билигин буола турар анал байыаннай дьайыыга Саха оҕолоро барахсаттар ойон тураллар даҕаны астарын астаабытынан бараллар. Саха оҕото баар ротатытар сахаын кытта олороору атын омук оҕолоро тардыһан кэлэллэр. Тоҕо? Тоҕо диэтэххэ саха оҕото ханатан баҕарар аһы булан, ас астанар кыахтаахтар. Биһиги оҕолорбут ханна да сырыттахтарына өлөн-охтон биэрбэт иитиилээхтэр. Сарсыарда оҕо турар да уот оттунан чэйин өрбүтүнэн барар. Саха оҕото олох айылҕа оҕото, ураты иитиилээх. Ону быһымыахха наада.
Саха Өрөспүүбүлүкэтин уустарын сойууһун аатыттан Александр Зиновьевич Терентьев – Айгын Уус бэйэтин эҕэрдэ тылын эттэ. Билигин сойуус туох соруктаах, кэскиллээх үлэлээн-хамсаан иһэрин туһунан түмүсүү дириэктэрэ маннык үллэстэр:
— Мандар Уус 2015 сыллаахха уустары барыбытын түмэн, Бырабыытылыстыба 2 нүөмэрдээх дьиэтигэр мунньан түмсүү оҥорбута. Онно биһиги эдэрдэр уонна саастаах убайдарбыт учередитель буоланнар бу түмсүүбүт тэриллэн күн бүгүҥҥэ диэри үлэлии сылдьабыт. Мандар Уус аатын өссө даҕаны инники күөҥҥэ таһаарыахпыт диэн эрэнэбин. Уолаттар түүннэри-күнүстэри улэлииллэр. Билигин саамай улахан үлэбит СВО-ҕа сылдьар саха уолаттарыгар Ил Дарахан сорудаҕынан быһахтары оҥорон туттарабыт. Билигин быһахпыт ахсаана 4,5 тыһ. таҕыста. Сүрдээх киэҥ үлэ бара турар. Биир улахан ситиһиибит Сахабыт быһаҕын уонна хомуһун Федеральнай докумуона (патент) буолар. Бу докумуон саха быһаҕа уонна саха хомуһа Саха эрэ сиригэр оҥоһуллуохтаахын бигэргэтэр.
Борис Федорович Неустроев — Мандар Уус саха норуотугар чахчы да уһулуччу айылҕаттан айдарыылаах тимир ууһа, айылҕалыын ыкса ситимнээх, ойуулуур айар талааннаах, саха норуотун кутун тута сылдьар саха бастыҥ саарына.