Хаҥалас улууһун II Малдьаҕар нэһилиэгин баһылыгын Алексеев Александр Степановиһы кытта көрсөн кэпсэттибит. Биһиги ыйытыыларбыт нэһилиэк бюджетын уонна Улуу Кыайыы 80 сылын көрсөр тэрээһиннэр тустарынан буолар.
— Александр Степанович, дорооболорун. Хас биирдии дьиэ кэргэн курдук биһиги нэһилиэкпит эмиэ бюджеттаах. Нэһилиэк бюджетын туһунан сырдатыаххыт дуо?
Үтүө күнүнэн. Быйылгы 2025 сыллааҕы нэһилиэк бюджета 36 мөлүйүөн солкуобай. Бу былырыыҥҥы 2024 сылы кытта тэҥнээтэххэ кыра. Былырыын нэһилиэк бюджета 42 мөлүйүөн солкуобай этэ.
— Бюджет уонна нолуок туох сибээстээхтэрий?
Холобура, сир нолуога олохтоох дьаһалта бюджетыгар киирэр: оттуур сир буоллун, олорор дьиэҥ сирин нолуога.
— Быйыл дойдубутугар Улуу Кыайыы 80 сылын бэлиэтиибит. Биһиги нэһилиэккэ Аҕа дойду сэриитигэр аналлаах пааматынньыктар хаһан оҥоһуллубуттарай?
Биһиги нэһилиэккэ Аҕа дойду сэриитин Улуу Кыайыытыгар аналлаах икки пааматынньык баар. Спортивнай саала таһыгар 1980-с сылларга тутуллубут урукку пааматынньык уонна 2013 сыллаахха кулууп аттыгар саҥа пааматынньык оҥоһуллубута.
— Бу пааматынньыктары көрүүгэ-истиигэ туох ирдэбил баарый уонна нэһилиэк дьаһалтатын өттүттэн туох үлэ ыытылларый?
Кыайыы пааматынньыктарын олохтоох дьаһалта көрөбүт-истэбит. Былырыын кыра өрөмүөн оҥоһуллубута, ол курдук кырааскалаан, плиталарын уларытан, күрүөтүн бөҕөргөтөн биэрбиппит.
— Биһиги нэһилиэккэ Аҕа дойду сэриитин бэтэрээннэрэ, тыыл бэтэрээннэрэ, сэрии кэмин оҕолоро бааллар дуо?
Биһиэхэ тыыл бэтэрээннэрэ бааллар, иккиэлэр, ол курдук Харитонова Елизавета Константиновна уонна Федорова Дария Павловна уонна 9 сэрии кэмин оҕото баар.
— Кыайыы 80 сылынан кинилэргэ туох көмө оҥоһулларый?
Улуу Кыайыы күнүгэр сылын ахсын олохтоох дьаһалта бюджетыттан бородууксуйа комплегын оҥорон бэтэрээннэрбитигэр бэлэхтиибит. Быйыл даҕаны үбүлүөйдээх сылга кырдьаҕас бэтэрээн дьоммутугар бэлэх оҥороору бэлэмнэнэбит. Нэһилиэк дьаһалтатын уонна олохтоохторун өттүттэн муус ылыыта, күһүҥҥү муҥхаҕа тахсан, собонон күндүлээһин, бэйэ бородууксуйатынан хааччыйыы буолар, бэтэрээннэрбитин кытта өрүү сибээстэһэбит. Оскуола оҕолоро субуотунньуктаан көмөлөһөллөр. Быйыл Кыайыы 80 сылыгар анаан эр дьон ыллыыр Бөртө гимнын оҥотторо сылдьабыт. Онно 30 киһи киирэн студияҕа записьтаныахтаахтар.
— Быйылгы үбүлүөйдээх улахан тэрээһиҥҥэ хайдах бэлэмнэнэ сылдьаҕытый?
Кыайыы 80 сылыгар аналлаах сүрүн бырайыакпыт диэн 2025 сылга Саха Сиригэр общественнай инфраструктура сайдарыгар нэһилиэнньэ көҕүлүүр бырайыактарын олоххо киллэрии бырагырааматыгар (ППМИ) кыайан олоробут. 2013 сыллаахха тутуллубут пааматынньыкпытын аныгылыы тупсаҕай көстүүлээх гына 2,5 мөлүйүөн солкуобай суумаҕа өрөмүөннүүбүт. Ол курдук күрүөтэ, кирилиэһэ саҥардыллыа, тула өттө аныгылыы уоттаах-күөстээх буолуо.
Биһиги нэһилиэктэн анал байыаннай дьайыыга кытта сылдьар уолаттарбытыгар, кинилэр дьиэ кэргэттэригэр көмөлөһөбүт. Ол курдук муус ылан, мас киллэттэрэн, оҕолор лааҕырга сынньана бараллар, төрөппүттэр санаторийга эмтэнэллэр, психологтар кэлэн үлэлииллэр, субуотунньуктары тэрийэбит.
Аан дойду историятыгар ыар сүтүктээх, харах уулаах уонна өрөгөй үктэллээх Улуу Кыайыы өйдөбүлэ барыбытын сомоҕолуур. Билигин Арассыыйаҕа төһө да уустук балаһыанньа үөскээтэр, эһэлэрбит холобурдарынан кыайыыга саарбаҕалаабаппыт. Анал байыаннай дьайыыга кытта сылдьар уолаттарбыт этэҥҥэ төннөн кэлиэхтэрэ диэн эрэнэбит!
Ильяна Осипова, 8 кылаас,
Богдан Слепцов, 7 кылаас,
Юлиана Сивцева, 5 кылаас.
М.Е.Васильева аатынан 2 Малдьаҕар орто оскуолатын медиакиинэ.