Чөл олох, чэгиэн турук – киһи олоҕун сүрүн баайа. Бу баайы харыстыыр, күүһүрдэр эйгэ – медицина буолар. Киһи олоҕун, доруобуйатын туһугар эппиэтинэс олус улахан. Ол иһин бу эйгэҕэ дириҥ билиилээх, киэҥ көҕүстээх, дьону эмтиир, быыһыыр үрдүк аналлаах дьон үлэлииллэр.
Былыр Ньурба улууһун Чуукаарыгар олоро сылдьыбыт Иванов Иннокентий Кириллович (Григорьевич) Ороһу оҕонньор дьону түөннүүр, иннэлиир, уҥуоҕу тутар буолара үһү. Кини эмчит удьуорун утумнаан, көлүөнэттэн көлүөнэҕэ тириэрдэн оҕолоро-сиэннэрэ медицина эйгэтигэр үлэлии сылдьаллар. Ол курдук Филипповтар дьиэ кэргэн 2021 сыллаахха Саха сирин медицинскэй династияларын бочуоттаах кинигэтигэр киирбиттэр. Династия баһылыгынан Ороһу оҕонньор кыра кыыһа Иванова Мария Иннокентьевна, норуокка биллибит аата Настаайа, буолбут.
Настаайа үйэтин тухары Чуукаардааҕы участковай балыыһаҕа асчытынан үлэлээбитэ. Сунтаартан төрүттээх Филиппов Виктор Николаевичтыын эдэр саастарыгар ыал буоланнар сэттэ оҕоломмуттар. Хомойуох иһин, Филипповтар аҕалара оҕолоро кыра эрдэхтэринэ суох буолан, ийэлэрэ Настаайа 39 сааһыгар сэттэ кыра оҕолоох огдообо хаалбыт. Эдэр сааһыттан иккис группалаах инбэлиит. Ол эрээри бу сэттэ оҕотун иитэн-такайан, аһатан-таҥыннаран улаатыннартаабыт, олох ыарахаттарын көрүстэр даҕаны барыларын үөрэхтээх-үлэһит дьон оҥорбут.
Ол түмүгэр, сэттэ бииргэ төрөөбүттэртэн биэс оҕо медицинэ идэтин талан удьуор ситимин салҕаабыттар:
Улахан эдьиийдэрэ Сунтаар олохтооҕо, Семенова-Филиппова Пальмира Викторовна учуутал идэлээх. Российскай Федерация үөрэҕэриитин бочуоттаах үлэһитэ.
Онтон кыра уол Филиппов Иннокентий Викторович геолог идэлээх. Мирнэй куоракка олорор.
Киэн туттар, холобур оҥостор убайдара Филиппов Семен Викторович — үрдүк категориялаах стоматолог быраас, медицинскай наука кандидата. 1996 сыллаахха Москубатааҕы стоматология институтугар кандидатскай диссертациятын көмүскээбитэ, 2001 сылга диэри Дьокуускайдааҕы медицинскай институт стоматология кафедратын заведующайынан үлэлээбитэ. 1997-2001 сылларга стоматология отделениетын общественнай деканынан ананан сылдьыбыта. Кэнники «Доктор Филиппов» диэн туһунан тэрилтэ арынан тиис эмтиир үлэтин салҕаабыта. Хоту улуустарга Анаабырга тиис бырааһынан, Булуҥҥа киин балыыһаҕа сүрүн бырааһы солбуйааччынан үлэлээбитэ. 3 оҕото бары быраас идэлээх үлэһиттэр. Хомойуох иһин 2023 сыллаахха суох буолбута.
Чуукаар олохтооҕо Мелинте (Филиппова) Галина Викторовна Чуукаардааҕы участковай балыыһаҕа 39 сыл үлэлээн, бочуоттаах сынньалаҥҥа олорор. Үлэ бэтэрээнэ. Кэргэннээх, икки оҕолоох, сиэннэрдээх.
Эверстова (Филиппова) Розалия Викторовна Республикатааҕы суһал көмөнү оҥорор иккис нүөмэрдээх балыыһатыгар ЛОР отделениеҕа старшай медсестранан үлэлиир, үлэ бэтэрээнэ. Саха Сирин, Российскай Федерация доруобуйатын харыстабылын туйгуна. Кэргэннээх, 2 оҕолоох, сиэннэрдээх.
Ефимова (Филиппова) Раиса Викторовна оҕолорго невролог бырааһынан үлэлиир. Саха Сирин, Российскай Федерация доруобуйатын харыстабылын туйгуна, үлэ бэтэрээнэ. “Раимед” оҕо доруобуйатын харыстабылын клиникатын үлэлэтэр. Кэргэннээх, 2 оҕолоох, сиэннэрдээх.
Иванова (Филиппова) Светлана Викторовна акушер-гинеколог бырааһынан Москуба куоракка үлэлиир. Кэргэннээх, 3 оҕолоох.
Билигин оҕолоро ийэлэрин, эһэлэрин олус истиҥник ахталлар: «Ийэбит иитиитэ, кини сөптөөх тыллара биһиги олохпут суолун таларбытыгар, идэбитин буларбытыгар төһүү күүс буолбута».
Онтон эһэлэрэ, Ороһу оҕонньор үлэтин туһунан сиэннэрэ элбэҕи өйдүүллэр. Раиса Викторовна кэпсииринэн, биирдэ дьиэлэригэр дьон киирэн олоппоско биир нуучча киһитин олордон кэбиспиттэр. Атаҕа тостубут эбит. Ороһу оҕонньор ол киһини хааннаан, уҥуоҕун тутан ыыппыт. Онтон хас эмэ хонон баран Раиса кыыс эһэтинээн лааппыга баран иһэн эмтэммит киһилэрин көрсө биэрбиттэр. Сып-сырдык олус үөрбүт харахтаах, бытыктаах нуучча киһитэ ойон туран (баттыктаах) оҕонньор илиитин ыга туппут, сиэн кыыска кэмпиэт биэрбит. «Кини үөрбүт, махтаммыт харахтара мин өйбөр билигин да бааллар, хаһан да умнуом суоҕа», — диир невролог быраас Раиса Викторовна.
Филипповтар династия үлэлэрэ-хамнастара биир эрэ киһинэн муҥурдаммакка, хас да көлүөнэҕэ кэнчээрилээн, үйэлэр тухары дьон доруобуйатын туһугар күүс-күдэх уурбуттарын туоһулуур. Кинилэр Саха сирин медицинатын историятыгар уһулуччулаах суолу хаалларан, кэлэр көлүөнэҕэ үтүө холобуру көрдөрөр дьиҥнээх эмчиттэр династиялара буолалларынан биһиги, чуукаардар, киэн туттабыт.
Дария Данилова, Чуукаар оскуолатын «Саҥа ситим» медиакиин эдкора, Ньурба оройуона.
keskil14.ru