Бүгүн, атырдьах ыйын 23 күнүгэр, Табаҕа кэрэ көстүүлээх айылҕатыгар «Куттал суох буолуу оскуолата-2025» диэн эдэр туристар өрөспүүбүлүкэтээҕи слеттарын үөрүүлээх аһыллыыта буолла. Тэрээһини «Юные Якутяне» өрөспүүбүлүкэтээҕи ресурснай киин уонна аан бастакытын «Бастыҥнар хамсааһыннара» Арассыыйатааҕы оҕо уонна эдэр ыччат хамсааһынын Саха сиринээҕи киинэ тэрийэллэр. Турслет хаһыс да сылын СӨ нэһилиэнньэ олоҕор-дьаһаҕар куттал суох буолуутун хааччыйар судаарыстыбаннай кэмитиэт өйөбүлүнэн ыытыллар.
Эдэр туристар өрөспүүбүлүкэтээҕи слеттара 1953 сылтан күн бүгүҥҥэ дылы ыытыллар. 7 хамаанда Амматтан, Мэҥэ Хаҥаластан, Дьокуускай куораттан, Өлөөнтөнтөн кытта кэллилэр. Уопсайа 60-ча кыттааччы баар.
Үөрүүлээх быһыыга-майгыга Саха өрөспүүбүлүкэтин быыһыыр сулууспа иһинээҕи полковнига Денис Веснин эдэр туристар күрэхтэрэ спорт курдук сыралаах үлэттэн турарын уонна маннык күрэхтэр оҕо үтүөҕэ тардыһа иитиллэрин, хайа да ыарахан түгэҥҥэ бэлэм буолар хаачыстыбата сайдарын бэлиэтээтэ:
Турслекка кыттыыны ылар оҕолор сылын аайы күүһүрэн, билиигит элбээн иһиэҕэ. Күрэх эһиэхэ күүһү-уоҕу биэрэҕэ уонна толкуйдуур дьоҕургут биллэ сайдыаҕа.
«Бастыҥнар хамсааһыннара» Бүтүн Арассыыйатааҕы оҕо уонна эдэр ыччат хамсааһынын Саха сиринээҕи салаатын салайааччытын солбуйааччыта Александр Кузьмин эҕэрдэтин тиэртэ:
— Барыгытын «Бастыҥнар хамсааһыннара» Бүтүн Арассыыйатааҕы оҕо уонна эдэр ыччат хамсааһынын Саха сиринээҕи салаатын аатыттан үөрүүлээх, күһүҥҥү күнүнэн, туристическай слет аһыллыытынан эҕэрдэлиибин! Арассыыйаҕа, Саха Сиригэр туризм балысханнык сайдар. Бу слет «Больше чем путешествие» бырайыак чэрчитинэн ыытыллар. Өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн
«Бастыҥнар хамсааһыннарын» араас хайысхатыгар 126 тыһыынча оҕо регистрацияны ааспыта үөрдэр. Туризм сылтан сыл сайдыаҕа, тупсуоҕа диэн эрэнэбин. Биһиги бары айылҕаттан, нэһилиэктэн, оройуонтан төрдүлээх-силистээх дьон буолабыт. Төрөөбүт дойдубутун таптыы үөрэнэрбитигэр төрөөбүт сирбитигэр-уоппутугар элбэхтэ сылдьан, культурабытын үөрэтэн, айылҕабытын ытыктыы, харыстыы сылдьыахтаахпыт. Маннык өрөспүүбүлкэтээҕи тэрээһиннэргэ ылбыт билиигит-көрүүгүт инники олоххутугар туһалаах буолуоҕа. Барыгытыгар кытаанах доруобуйаны, үөрэххэ, спорка ситиһиилээри уонна бары үчүгэйи баҕарабын.
Маны таһынан, «Юные Якутяне» өрөспүүбүлүкэтээҕи ресурснай киин дириэктэрин солбуйааччы Александр Брызгалов СӨ наукатын уонна үөрэҕин миниистиэристибэтин, «Юные Якутяне» өрөспүүбүлүкэтээҕи ресурснай киин аатыттан кыттааччыларга, тэрийээччилэргэ, судьуйаларга эҕэрдэтин, махталын биллэрдэ. Сылтан сыл кытааччы ахсаана элбээн иһэрин бэлиэтээтэ. Бары кыттааччыларга туруоруммут сыалларын ситиһэллэригэр, кыайыыга сирдиир хаачыстыбаларын көрдөрөллөрүгэр, ким күүстээх ол кыайарын баҕарда.
Оҕолор палаткаларга хоно сытан, 3 күнү быһа араас түһүмэхтэри ааһыахтара. Бэҕэһээ киэһэ айаннаан кэлэн, палаткаларын бэйэлэрэ туруоран, миэстэлэрин булбуттара. Бүгүн сарсыардаттан аан бастаан «ориентирование» түһүмэҕэ ыытылынна. Оҕолор 30 мүнүүтэ иһигэр ойууртан карта уонна компас көмөтүнэн хонтуруолунай пууннары көрдөөтүлэр. Эбиэттэн кырайыы үөрэтии түһүмэҕэ буолла. Кыттааччылар Н.Е. Мординов-Амма Аччыгыйа аатынан «Кэскил» оҕо кыһата таһаарар сурунаалларын матырыйаалларынан билиилэрин тургуттулар. Ол курдук, Саха сирин интэриэһинэй чахчыларын, биллиилээх дьонун, уруһуйдаммыт уобарастарынан улуустары таайдылар, саҥа, сонун уобарастары толкуйдаан таһаардылар.
Кылаабынай судьуйа солбуйааччыта Яна Николаевна Алексеева:
-Турслет 3 күн субуруччу буолуоҕа. Бүгүн 6 хамаанда баар, сарсын эбии Өлөөнтөн кэлиэхтээхтэр. 2-с күҥҥэ кыттааччылар бэриллибит астан хамаандаларыгар ас астыахтара, сатыы хаамыы техникатын, мэһэйдэри туоруур суоллары ааһыахтара. 3-с күҥҥэ Кыттааччылар 2 түһүмэҕи ааһыахтара: бааһарынай эстафета уонна көрдүүр, быһыыр үлэ. Быйыл аан бастакытын дроннар көтүөхтэрэ. Оператор дроннаах сылдьан оҕолору кытта «эчэйбит» киһини көрдүөхтэрэ.
Мэҥэ Хаҥалас Табаҕатыттан сылдьар Алексеев Павел турслет бастакы күнүн туһунан санаатын маннык үллэһиннэ: Манна бэһэҕээ 5 чааска кэлбиппит. Палаткабытын туруорбуппут, малларбытын дьаһайбыппыт, палаткаҕа хонон турдубут. Турслекка хаһыс да сылбытын кыттабыт. Сарсыарда аһаан баран ориентирование түһүмэҕэр дьарыктаммыппыт, кыттыбыппыт. Слеттан ситиһиини, кыайыыны-хотууну күүтэбин.
Слет үөрүүлээх аһыллыытыгар «Куттала суох буолуу оскуолата-2025» слет кыайыылаахтара 2026 сылга буолар өрөспүүбүлүкэ аатын регионнар икки ардыларынааҕы күрэххэ көмүскүөҕэ.
Бу слет оҕолор эт-хаан өттүнэн күүстээх, кыанар, чөл олоҕу тутуһар, хайа олоххо бэлэмнээх буолалларыгар туһаайыллар. Оскуола үөрэнээччилэрэ слет араас түһүмэхтэригэр кыахтарын тургутуохтара, саҥаны, сонуну билиэхтэрэ, доҕордоһуохтара уонна сайын сылаас күннэрин айылҕаҕа астына атаарыахтара.
keskil14.ru
Николай Гуляев хаартыскаҕа түһэриилэрэ