Олунньу 13 күнүгэр Хадаар нэһилиэгэр култуура уонна сынньалаҥ киинигэр СӨ Бырабыыталыстыбатын 2023 сыллааҕы үлэтин отчуоттуур мунньаҕа буолан ааста.
Мин аан бастаан улахан мунньахха барарбыттан олуһун кыбыста, куттана санаабытым. Тиийбиппит саала иһэ толору киһи. Мунньаҕы нэһилиэкпит баһылыга Афанасий Афанасьевич Степанов Ийэ тыл уонна сурук-бичик күнүнэн эҕэрдэлээн арыйда. Тыа хаһаайыстыбатын миниистирин солбуйааччыта Николай Степанович Афанасьев хоһоон аахпытын сэргээтим.
Чурапчы улууһа өрөспүүбүлүкэҕэ үчүгэй көрдөрүүлээх улуустар ахсааннарыгар киирэр диэн эппиттэрин киэн тутта иһиттим. “Кыстыгы этэҥҥэ туораан эрэбит. Ону ааһан өссө ордук кур оттоох туораан эрэбит”, – диэтэ тыа хаһаайыстыбатын миниистирин солбуйааччыта.
Отчуот кэнниттэн этиилэр, ыйытыылар саҕаланнылар. Хадаар нэһилиэгин 89 саастаах олохтооҕо, 30-ча сыл тырахтарыыстаабыт Дмитрий Лукин Саха өрөспүүбүлүкэтин Бырабыыталыстыбатын отчуотун хайҕаата уонна: “Өрөспүүбүлүкэ салалтата дьонугар-сэргэтигэр болҕомто уурар буолан, биһиги сайдыылаахтык олоробут”, – диэн махтанан туран уруккуттан туруорсар туруорсуутун санатта, – Промышленнай табаары бэйэбит, сыана чэпчиирин туһугар, сэлээркэни оҥоруохха диэн этии киллэрэбин. Тыа сиригэр сэлээркэ сыанатыттан олохпут улахан тутулуктаах”. Ытык кырдьаҕас этиитин промышленность министиэристибитэ ньиэптэн уматык оҥорор боппуруоһу көрөрүгэр диэн боротокуолга киллэрэр сөптөөҕүн туһунан эттилэр.
Бочуоттаах сынньалаҥҥа олорор Гаврил Луковцев саха итэҕэлин туһунан санаатын үллэһиннэ. Саха сирэ Кировское куораты чөлүгэр түһэриигэ төһө үп-харчы көрүллүбүтүн, сылгыны иитиигэ күрүөлээһин сокуонун, култуура дьиэлэрин тутууга быйылгы сыллаахха төһө үп көрүллүбүтүн туһунан интэриэһиргээтэ. “Киһи итэҕэллээх буолуута өйүн-санаатын күүһэ. Хас биирдии киһи итэҕэллээх буоллаҕына норуотун аатын сүтэрбэт”, – диэн эттилэр.
Кировское куораты чөлүгэр түһэриигэ, олох-дьаһах коммунальнай хаһаайыстыбатыгар, суол-иис оҥоруутугар, үөрэх, медицина тэрилтэлэрин өрөмүөнүгэр өрөспүүбүлүкэ өттүттэн үгүс өрүттээх көмө оҥоһуллар.
Россия үрдүнэн табуннай коневодстванан дьарыктанар уонна саамай элбэх сылгылаах биһиги өрөспүүбүлүкэбит эбит. Сылгы сокуона Госдумаҕа быһаччы киирбит буолан, итиннэ кэккэ уустуктар баалларын туһунан эттилэр.
Суол туһунан элбэх боппуруос киирдэ. Онуоха суол оҥоһуллар диэн дьон санаатын үөртүлэр.
Улуус мунньаҕын дьокутаата Иннокентий Готовцев Уорҕа учаастагар суотабай сибээс кииритин туруоруста. Уорҕаҕа барыыга тимир муоста тутуутун туһунан эттилэр. Нэһилиэк баһылыга Афанасий Афанасьевич Степанов сир сиҥниитигэр уонна дьүөдьэлэр үөскээһиннэригэр сүрүн болҕомтону уурар наадалааҕын эттэ.
Ил Түмэнин дьокутаата Павел Пинигин Хадаар нэһилиэгэр уопсастыбаннай көмөлөһөөччүнэн Гаврил Луковцевы аныырын туһунан иһитиннэрдэ.
Мунньах иннинэ отчуоттуур бөлөх оскуоланы, оҕо саадын, хочуолунайы көрбүттэрэ. Тыатын хаһаайыстыбатын миниистирин солбуйааччыта Николай Степанович Афанасьев нэһилиэк икки олохтооҕун кыһалҕаларын истибитэ.
***
Отчуот түмүгүнэн олохтоохтор “үчүгэй кэпсэтии таҕыста” диэтилэр, өрөспүүбүлүкэҕэ үлэ күүскэ барарынан, былырыыҥҥы туруорсуулар былааҥҥа киирбиттэринэн, Бырабыыталыстыба үлэтин 100 бырыһыан “сөптөөҕүнэн” сыаналаатылар.
Иванна НИКОЛАЕВА, VIII кылаас, Хадаар, Чурапчы
Вика Рахматуллина хаартыскалара, VIII кылаас