Саха сиригэр Харбалаах диэн ааттаах икки сир баарын билэҕит дуо? Биирэ Таатта Харбалааҕа 1963 сыллаахха төрүттэммит, оттон мин кэпсиир нэһилиэгим Үөһээ Бүлүү Харбалааҕа.
Харбалаах Дьокуускайтан кэлэр федеральнай трассаҕа Үөһээ Бүлүү улууһун бастакы нэһилиэгэ. Чыбыыда уонна Быракаан диэн үрэхтэрин икки ардыгар тайаан сытар сирдээх-уоттаах. Былыр Бүлүү улууһун Бастакы Чочу нэһилиэгэр киирэр этэ. Онтон 1908 сыл балаҕан ыйын 13 күнүгэр Саха уобалаһын генерал-губернатора Иван Иванович Крафт илии баттаан 1 Чочу нэһилиэгиттэн туспа арахсыбыта.
Нэһилиэк икки улуу дьонунан киэн туттар, холобур оҥостор. Ол далааһыннаах салайааччы, уһулуччулаах судаарыстыбаннай уонна бэлитиичэскэй диэйэтэл Исидор Никифорович Барахов уонна Норуоттар доҕордоһуулара, Бочуот Знага, Үлэ Кыһыл Знамята орден кавалера, Саха Өрөспүүбүлүкэтин норуодунай суруйааччыта, Харбалаах нэһилиэгин Ытык Киһитэ Николай Гаврилович Золотарев-Николай Якутскай.
Харбалаах нэһилиэгэр Исидор Барахов мрамор таастан оҥоһуллубут мэҥэ тааһыгар ыалдьыттар сүгүрүйэн ааһаллар, түмэлигэр араас тэрээһиннэр ыытыллаллар. Оттон быйылгыттан аны Николай Якутскай скверэ арыллан, үгүс дьон-сэргэ онно тоҕуоруһар буолуо. Суруйааччы төрөөбүт дьэдьэн уктаах Дөлөкөй алааһыгар сыллата харбалаахтар ыһыах ыһан, Үрдүк Айыыларга сүгүрүйэллэр.
Манна Исидор Барахов аҕата туттарбыт мэндиэмэннээх ампаардара, дьиэлэрэ устуоруйа туоһута буолан тураллар. Бу дьиэлэргэ Исидор Барахов оҕо сааһа ааспытын хас биирдии олохтоох киһи билэр, ампаардарыгар баай Бараахап аһын-үөлүн, түүлээҕин, бурдугун хаһаанарын туһунан кэпсээннэри кырдьаҕастар сиэннэригэр кэпсииллэр.
Николай Якутскай төрөөбүт дьиэтин кэлбит дьон-сэргэ олус сөбүлээн сылдьаллар, көмүлүөк оһох таһыгырыыр тыаһыгар минньигэс алаадьыны кытта ити чэй иһэн бурулата-бурулата суруйааччы туһунан кэпсээннэри истэллэр.
Быйыл Харбалаахха Исидор Барахов төрөөбүтэ — 125, Николай Якутскай — 115, нэһилиэк төрүттэммитэ 115 сыла. Онон Үөһээ Бүлүү Харбалааҕа үс үбүлүөйү бэлиэтиир.
Төрөөбүт сирдэрин ыраах барбыт ыччаттар ахталлар, олохтоохтор нэһилиэктэрэ сайдарын туһугар сүбэлэрин холбоон бииргэ үлэлииллэр.
Евдокия СЕМЕНОВА, Исидор Барахов түмэл үлэһитэ.