Чурапчы улууһун Мугудай оскуолатын «Дьүкээбил» эдкорпоһа хаһыаппыт биир саамай көхтөөх үлэлээх поһа буолар. Бастакы эдэр кэрэспэдьиэннэр хайыы-үйэ оскуоланы бүтэрэн, үлэһит, устудьуон буоллулар. ХИФУ математика уонна информатика салаатын 4-с кууруһун устудьуона Дайаана Пермякова “Кэскил” 85 сылынан эҕэрдэтин тиэрдэр.
«Кэскил» хаһыат тула түмсэн
«Төрөөбүт тыл- улуу педагог» диэн ХХ-с үйэ саҕаланыыта нуучча улуу педагога К.Ушинскай эппитэ. Төрөөбүт тыл дэгиттэр сайдыы төрдө диэн мээнэҕэ бэлиэтээбэттэр. Онтон оскуола саастаах оҕолорго төрөөбүт тылы билэргэ, бодоруһарга, сиэргэ-туомҥа үөрэтэр, билии- көрүү аптаах хонуутугар сиэтэн киллэрэргэ куруһуок суолтата улахан.
Мин алын кылаастан сөбүлээн дьарыктаммыт куруһуогум — «Дьүкээбил». Салайааччыбыт — саха тылын уонна литературатын учуутала Ноговицына Анна Федоровна. Куруһуокпутугар «Саҥа олох», «Кэскил» хаһыат тула түмсэн кэллибит. Хаһыакка тахсар сонуну үллэстэбит, үөрэнээччилэр ситиһиилэрин, оскуола олоҕун араас өрүттэрин сырдатар тэттик ыстатыйалары суруйан, фоторепортажтары оҥорон бэчээттэтэрбит. Араас куонкурустарга кыттарбыт, чинчийэр үлэнэн эмиэ дьарыгырарбыт. Мин «Кэскил» хаһыакка «Маралаайыга- доруобуйаны тупсара» интервьюм уонна «Сэрэниҥ, компьютер вируһа» үлэм тахсыбытыттан наһаа үөрбүтүм.
Саха бастакы лингвист учуонайа, сырдатааччы Семен Андреевич Новгородовка аналлаах сыллата ыытыллар аман өскө, научнай-практическай кэмпириэнсийэлэргэ, саха тылын уонна литературатын олимпиадаларыгар ситиһиилээхтик кыттарым. Онон учууталым «ситиһиилээх кыттааччы» диэн куруһуокка кэлбит путевканы миэхэ биэрэн, биир саамай умнуллубат түгэни бэлэхтээбитэ. «Сосновый бор» лааҕырга өрөспүүбүлүкэ араас муннуктарыттан айар идэлээх, араас талааннаах оҕолор кэлэн, бары биир дьиэ кэргэн курдук сомоҕолоһон, олус эйэлээхтик, көхтөөхтүк умнуллубат кэмнэри атаарбыппыт.
«Кэскил» хаһыат 80 сыллаах үбүлүөйүн көрсө ыытыллыбыт сүлүөт тэрээһиннэрин эмиэ олус күндүтүк саныыбын. Сүлүөт чэрчитинэн «Бэлэм буолтан»-«Кэскилгэ» кэмпириэнсийэ, эдкорпостар салайааччыларын куонкуруһа, эдкор оҕолорго аналлаах араас күрэхтэр, биллиилээх дьону кытта көрсүһүүлэр буолбуттара.
Мин билигин ХИФУ математика уонна информатика салаатын төрдүс кууруһугар ситиһиилээхтик үөрэнэ сылдьабын. «Дьүкээбил» куруһуокка ылбыт сатабылым олоҕум устата туһалыа диэн бигэ эрэллээхпин.
Ийэ тылбыт дьиктилээхэй сүмэһинин дуоһута уймахтаппыт, киэҥ билиилээх, үөрэтии-иитии маастарыстыбатын эҥкилэ суох баһылаабыт күндү учууталбар, Анна Федоровнаҕа, муҥура суох махтанабын.
Түгэнинэн туһанан, араас хайысхалаах куонкурустары, биктэриинэлэри тэрийэн ааҕыы алыбар сиэтэн киллэрэр, элбэҕи биллэрэр-өйдөтөр ис хоһоонноох, ардыгар кыайыы өрөгөйүн биллэрэн, үөрдэр-көтүтэр аналлаах тапталлаах «Кэскил» хаһыатым бары үлэһиттэрин үбүлүөйдээх сылынан итиитик-истиҥник эҕэрдэлиибин.