Олунньу 7күнүгэр Мэҥэ Хаҥалас Тумул нэһилиэгэр Тумул оскуолатын выпускниктарын бирииһигэр, биһиги нэһилиэкпититтэн 8 оҕо тустан кэллилэр. Икки күн устата үс көбүөрүнэн ыытыллыбыт өрөспүүбүлүкэтээҕи турнирга 604 оҕо кыттыыны ылбыт. Эдэр бөҕөстөр илин эҥэр биэс улууһуттан, ону таһынан Өймөкөөнтөн, Ньурбаттан, Горнайтан, Хаҥаластан, Дьокуускайтан кэлбиттэр.
Манны элбэх кытааччылаах күрэхтэһиигэ биһиги уолаттарбытыттан оскуолабыт II кылааһын үөрэнээччитэ 23 киилэҕэ Костя Платонов үһүс миэстэ буолла. Маны таһынан Костя «Кэскиллээх тустааччы» диэн анал ааты ылбыт. Онтон 26 киилэҕэ 64 оҕоттон оскуолабыт IV кылааһын үөрэнээччитэ Даниэл Петров бастакы миэстэ буолары ситиспит уонна 604 кыттааччылаах турнир «Бастыҥ бөҕөһө» анал ааты ылбыт.
Бу күннэргэ Даниэл Петрову көрсөн кэпсэттим, санаатын иһиттим.
– Соторутааҕыта Мэҥэ Хаҥалас улууһун Тумул нэһилиэгэр баран тустан кэллибит. Бэйэбэр күүстээх соругу туруоран, санаабын барытын хомунан, сааһыланан, күүспүн барытын ууран бастакы миэстэни ылары ситистим. Тустуу миэхэ тугу биэрдэ диир буоллахха – күүстээх, кытаанах санааны уонна быһаарыныыны сатаан ылыныыны. Аркадий Николаевичка дьарыктаныахпыттан ыла элбэх ситиһиилэнним. Кини миэхэ хас биирдии приёму оҥоруу өйгүн-санааҕын, толкуйгун кытта сибээстээх диэн үөрэтэр. Миэхэ ордук барсар приёмнарым күлүүстээһин, өттүктээһин буолаллар. Тустарга толкуй наада. Барытын күүскүнэн кыайбаккын.
Тустууга дьарыктана киирэн баран, бэйэбин хомунарга үөрэнним, былаан оҥостору сатыыр буоллум.
Хайаан да кыайабын, маны ситиһэбин диэн күүстээх санааны ылыннаххына, кырдьык, ситиһэр эбиккин. Онон хас биирдии киһиэхэ күүстээх санаа, бэйэҕэ эрэл баар буолуохтаах дии саныыбын. Инникитин бэйэбин олимпийскай чемпион буолуом диэн көрөбүн.
Мин элбэх күрэхтэргэ тустан, элбэх ситиһиилэнним. Олортон саамай умнуллубат улахан турнирым нэһилиэкпэр буолбут Илья Анатольевич Солдатов аатынан турнир. Тоҕо диэтэххэ, мин манна аан бастаан нэһилиэккин, дьиэ кэргэҥҥин түһэн биэриэ суохтааххын диэни билбитим. Төрөппүттэрим, учууталларым, бииргэ үөрэнэр доҕотторум, чугас аймахтарым, күн аайы уулуссаҕа көрсөр дьоннорум – бары эн кыайаргар итэҕэйэн, ыалдьа, хаһытыы аҕай олороллор этэ. Кинилэр «оо, пахай Даня кыайтарда» диэхтэрин олох баҕарбатаҕым. Ол иһин күүскэ да күүскэ тустубутум уонна кыайбытым. Наһаа долгуйбутум, үөрбүтүм.
Тренерым Аркадий Николаевич үөрэтиитинэн, кини көмөтүнэн элбэҕи биллим, элбэххэ үөрэнним, элбэҕи ситистим дии саныыбын. Ол иһин тренербэр махтанабын, – диэн кэпсиир IV кылаас үөрэнээччитэ Даниэл Петров.
Салгыы Саха өрөспүүбүлүкэтин үтүөлээх тренерин Аркадий Николаевич Тастыгины кытта кэпсэттим. Кини тустуу нөҥүө оҕолору элбэххэ үөрэтэр. Ол туһунан тренер кэпсиирин истиэххэйиҥ эрэ:
– Оҕо бастаан тустуу секциятыгар кэлэригэр сатаабата элбэх. Бытаан да буолуон сөп, бэйэтин хомуммат буолуон эмиэ сөп. Тустууга аан бастаан кэлбит оҕо стойканы, акробатиканы, упражнениелары бу маннык эбит диэн чопчу эмиэ билбэт. Онон тренер уонна оҕо икки ардыгар ситимнээх үлэ күүскэ ыытыллар. Күн аайы сылы эргиччи ыытыллар дьарыктар бэйэ-бэйэлэрин кытта сибээстээхтэр.
Үһүс сылбын эрчийэр уолаттарым элбэҕи сатыыр буоллулар, элбэххэ үөрэннилэр диэн көрөбүн. Барар-кэлэр сирдэрин билэр, бэйэлэрин саастыылаахтарын кытта сатаан бодоруһар буоллулар уонна режимҥэ үөрэннилэр. Дьарыкка үлэлэрин курдук санаан, эппиэтинэстээхтик сыһыаннаһан сылдьаллар. Оттон үлэһит киһи, ситимнээн дьарыктанар киһи барытын ситиһэр. Ону кинилэр бэйэлэрин саастыы оҕолорун ситиһиилэригэр көрө-билэ сылдьаллар. Оҕо оҕоҕо холобур буолар.
Ити курдук эдэр бөҕөс Даниэл Петрову уонна тренер Аркадий Николаевич Тастыгины кытта кэпсэтэн баран, тустуу оҕону күүс-уох эрэ өттүнэн буолбакка, өй-санаа, сиэр-майгы өттүнэн иитиигэ улахан көмөлөөх эбит диэн түмүккэ кэллим.
Эрчим НИКОЛАЕВ, IX кылаас,
В.М. Новиков-Күннүк Уурастыырап аатынан Эмис орто оскуолата, Амма