«Дьулус, таптаа, харыстаа, үлэлээ, сүбэлэс, идэлэс, дьиҥи тутус, билиилэн, өйдөө, ай, итэҕэй, тардын, эрэн, ыал буол, кэрэҕэ дьулус, киһини көмүскээ, былааһы былдьаһыма, сахабын диэн, дьолго дьулус, үрдүккэ талас, хайҕалы ситис!», — диэн Афанасий Чугунов саха ыччатыгар туһаайан эппит кэс тыллара.
Кулун тутар 14 күнүгэр Горнай улууһун В.Д. Лонгинов аатынан Атамай агро хайысхалаах оскуолатыгар бүтүн Арассыыйатааҕы «Чугуновскай агро ааҕыылар» бастакы түһүмэҕэ үрдүк таһымҥа ыытылынна.
Афанасий Васильевич Чугунов Саха Өрөспүүбүлүкэтин биллиилээх учуонайа, Россия уонна Саха сирин наукаларын үтүөлээх үлэһитэ, тыа хаһаайыстыбатын билимин дуоктара, профессор, Саха Өрөспүүбүлүкэтин наукатын академига, Российскай Федерация ппофессиональнай үөрэхтээһинин бочуоттаах үлэһитэ, Саха Өрөспүүбүлүкэтин тыатын хаһаайыстыбатын туйгуна, Саха Өрөспүүбүлүкэтин билимин уонна техникатын госбириэмийэтин лауреата, публицист, суруйааччы, прозаик, Российскай Федерация суруйааччыларын сойууһун, Российскай Федерация суруналыыстарын сойууһун чилиэнэ, өрөспүүбүлүкэ, Мэҥэ-Хаҥалас, Малдьаҕар уонна Дьаҥхаада нэһилиэктэрин бочуоттаах олохтооҕо, 11 монография уонна кинигэ, 230 научнай ыстатыйа, 60 методическай үлэ, 180 публицмстическай ыстатыйа уонна 27 уус-уран кинигэ ааптара.
Маннык улуу, сүдү киһибит үрдүк аатынан тэрээһиҥҥэ, үөрэх-сайдыы суолунан кэскилин кэриҥнэһэр, оҕону үлэнэн иитэр-такайар киин улуустар: Горнай, Нам, Хаҥалас, Кэбээйи, Дьокуускай агрооскуолаларын үөрэнээччилэрэ, учууталлара муһуннулар.
Кэлбит ыалдьыттарга Атамай агрооскуолатын үөрэнээччилэрин, оскуола үлэтин-хамнаһын көрдөрөр экскурсиялара тэрилиннэ, ыалдьыттар дириҥ биһирэбиллэрин ылла. Ол курдук оскуола иһинэн, Тимченко фондатын өйөбүлүнэн үлэлиир оҕо бизнес былаһааккатын оҥорон таһаарар кабинеттарынан туойтан, мастан оҥоһук мастарыскыайын, саха сиригэр үүнэр сир аһыттан бородууксуйа оҥорор оҕо сыаҕын, кэрэ эйгэҕэ услуга оҥорор салон хоһун резиденнарын үлэтин көрдүлэр. Ил Дархан гранын өйөбүлүнэн тэриллибит «Агро-экоферма» микрозелени уонна пшеницаны үүннэрэр агро-питомник үлэтин кытары билистилэр.
Тэрээһин үөрүүлээх арыллыытыгар кэлбит ыалдьыттары оскуола дириэктэрэ Мотрена Николаевна Ефремова уонна нэһилиэк аҕа баһылыга Айсен Егорович Павлов эҕэрдэлээтилэр, баай историялаах Атамай сиригэр үктэммиттэрин, мустубут улуустар урут бары биир уус сыдьааннара буолалларын бэлиэтээтилэр. Кэлбит ыалдьыттары эҕэрдэлээн өрөспүүбүлүкэтээҕи агрооскуолалар сойуустарын салайааччыта Петр Гаврильевич Дягилев, Агротехнологическай университет инженернай салаатын декана Николай Петрович Александров, Горнай улууһун үөрэхтээһинин салалтатын начальнига Варвара Ильинична Сметанина эҕэрдэ тыл эттилэр.
Оскуола үөрэнээччилэрэ өрө көтөҕүүлээхтик, Афанасий Чугунов тылларыгар агрооскуола гимнын үөрүүлээх быһыыга киэн тутта толордулар. Арыллыы ураты көстүүтүнэн уолаттар туруорбут монтажтара, «Атамайчаан» бөлөҕүн уйгулаах сахалыы үҥкүүтэ буолла.
Научнай кэмпириэнсийэҕэ 7 секциянан: «Растениеводство», «Животноводство», «Переработка сельскохозяйственной продукции», «Агроинженерия и цифровизация сельского хозяйства», «Экономика сельского хозяйства», «История сельского хозяйства», «Литературное творчество», уопсайа 83 эдэр чинчийээччи кыттыыны ылла. Экспертарынан Арктическай государственнай агротехнологическай университет преподавателлэрэ, биологическай наука кандидата Надежда Васильевна Никитина, тыа хаһаайыстыбатын наукатын кандидата Егор Дмитриевич Алексеев, научнай үлэ чааһын салайааччыта Туяра Ивановна Дмитриева, техническай наука кандидата Семен Семенович Васильев, ветеринарнай наука кандидата Николай Афанасьевич Стручков, техническай наука кандидата Николай Петрович Александров, экономическай наука кандидата Ирина Кимовна Егорова, агрооскуолалар сойуустарын директора Петр Гаврильевич Дягилев, «Юные якутяне» ресурснай киин методиһа, агротехнологическай үөрэхтээһин отделын салайааччыта Марина Степановна Донская, улуустааҕы тыа хаһаайыстыбатын начальнигын солбуйааччыта Мария Владимировна Максимова, специалиьа Анисия Михайловна Терентьева, Горнай улууһун үөрэх салалтатын начальнига Ваовара Ильинична Сметанина, начальник солбуйааччыта Александр Сергеевич Кузьмин, уопсай үөрэхтээһин отделын салайааччыта Анна Михайловна Степанова, улуустааҕы «Движение первых» хамсааһын бэрэссэдээтэлэ Ия Владимировна Заровняева, Бэрдьигэстээх бэтэринээрнэй учаастагын салайааччыта Наталья Викторовна Максимова, агрооскуолалар директордара Калиста Феодосьевна Афанасьева, Дария Ивановна Скрябина, учууталлара Татьяна Климовна Аммосова, Туйаара Ивановна Колесова, Акулина Ивановна Филиппова, Мария Анатольевна Яковлева, Анжелика Ивановна Петрова, Гуля Анатольевна Петрова үлэлээтилэр.
Ааҕыы түмүгүнэн секция аайы бастыҥнар ааттаннылар, бүтүн Арассыыйатааҕы түһүмэххэ кыттар чиэстэннилэр.
Татьяна Павлова, В.Д. Лонгинов аатынан Атамай агрооскуолатын методиһа.
keskil14.ru