Билигин IT – биир саамай ирдэбиллээх идэ хайысхата. Онно Сахабыт сиригэр эдэр көлүөнэни “Мин идэм – IT” хакатон уһуйар. Егор Васильев эмиэ онтон арыллан тахсыбыт “айтишник” буолар. Кини тоҕо IT идэтин талбытын уонна оҕолорго сүбэлиирин туһунан ааҕыҥ.
— Егор, бэйэҕин билиһиннэр. Хайдах IT эйгэтигэр кэлбиккиний?
— Уус Алдан Бороҕонуттан төрүттээхпин, онно улааппытым, 2016 сыллаахха Мүрүтээҕи Уолан гимназияны бүтэрбитим. Оскуола эрдэхтэн информатика уруогун интэриэһиргиирим. V кылаастан кыралаан оонньуу оҥорор этим. Биллэр-көстөр программистары кэтээн көрөрүм, холобур оҥосторум. X-XI кылаастарга Android сыһыарыытын оҥорон научнай-практическай кэмпириэнсийэлэргэ кыттыбытым. Онтон саҕыллан ХИФУ математика уонна информатика институтун былырыын үөрэнэн бүтэрдим. III куурустан фрилансер быһыытынан үлэлээн саҕалаабытым. Сакааска сайт, видео оҥорор этим.
— Билигин тугунан дьарыктанаҕын?
— Былырыын хамаандабытынан “Акселератор Б8” диэҥҥэ кыттан, алта үчүгэй көрдөрүүлээх хамаанда иһигэр киирэн, бырайыакпытыгар үбүнэн наҕараадаламмыппыт. Билигин онон үлэлии сылдьабын. Тэрилтэ арынан генеральнай дириэктэр дуоһунастаахпын.
— IT идэтэ эйигин тугунан угуйда?
— Мин “Мин идэм – IТ” хакатоҥҥа кыттыам иннинэ уонна кытыбытым кэнниттэн атын-атын киһибин. Бастатан туран, лиидэр хаачыстыбата арыллыбыта. Хамаандам туһугар элбэххэ үөрэммитим. IT – инникилээх идэ. Бу идэни баһылаатахха харчылаах даҕаны.
— “Мин идэм – IT” хакатоҥҥа бастакы кыттыыҥ хаһан уонна хайдах этэй?
— Мин биирдэ эрэ кыттыбытым. 2019 сыллаахха. 1-кы миэстэ буолары ситиспиппит.
— Хакатоҥҥа саамай тугун интэриэһиргээбиккиний?
— Уопсай тэрийээһинин, ыытыллар хабаанын. Олус элбэх кыттааччыттан саамай уһулуччу үлэлээх хамаанда талыллар. Бирииһэ да харчылааҕа сэҥээрдэр. Сылтан сыл ахсын интэриэһинэй буолан иһэр.
— Хамаанданан туох бырайыагы толкуйдаабыккытый?
— IOS приложение оҥорбуппут, айфоннарга аналлаах. Искусственнай өйдүүр кыахтаах. “Өйдөөх куорат” тиэмэтэ. Хас биирдии куорат тыынар тыыннаах, туһунан эйгэлээх. Олохтоох киһи куоратын кытта кэпсэтэр кыахтаах буолуон баҕарбыппыт. Холобур, “ханна, туох үчүгэй баарый?”, “туох буолаары турарый?” диэн ыйытыыларга эппиэттиир. Ону тэҥэ бэйэтэ хас биирдии киһиэхэ сөп түбэһиннэрэн эмиэ ыйытыан сөп. Куорат кыһалҕатын быһаарар эмиэ соруктаах. Холобур, 203 микрооройуон олохтоохторо аптека дуу, эмп дуу ыйыталлар, оччоҕо биһиги сыһыарыыбыт дьон тымныйан ыалдьан эрэрин быһааран, эрдэтинэ туоратарга көмө буолар. Бу хакатон үс күнүн иһигэр хайдах да сыһыарыы бэлэм буола охсубат. Прототип эрэ оҥоһуллар, идея төрүүр.
— Аны уон сылынан IT эйгэтэ хайдах уларыйыа дии саныыгын?
— Олох тэтимэ олус түргэн. Киһи инникини толкуйдаан көрөрө дьиҥ олохтон олох атын буолан хаалыан сөп. Биһиги төрөппүттэрбит, эбэлэрбит, эһэлэрбит бүгүҥҥү олоҕу толкуйдаан да көрбөтөхтөрө буолуо. Ол курдук, мин санаабар, уонча сылынан биһиги смартфоннарбыт суох буолуохтара. Пространственнай технология кэлэн эрэр. Кэлэр сылларга үчүгэй аппараат тахсыаҕа диэн сабаҕалыыбын. Боростуой сатабыллаах программистар суох буолуохтара. Сыһыарыыны, сайты билигин киһи барыта оҥорор кыахтанна.
— Бу идэни баһылыан баҕарар оҕолорго тугу баҕарыаҥ этэй?
— Бастакынан куттал суох буолуон баҕарабын. Онно бириэмэни бараабакка барытын боруобалаан иһиҥ. Иккиһинэн, билиҥҥи бу баар трендтэри эрэ көрбөккө, инники туох кэлиэн сөбүгэр бэлэм буолуохха. Оччотугар идэҕитин баһылыаххыт. “Кэскил” хаһыаты, “Бэлэм буол” сурунаалы ааҕыҥ. Мин оскуолаҕа үөрэнэ сылдьан, бибилэтиэкэҕэ киирэн ааҕар буоларым. Элбэҕи билбитим-көрбүтүм.
Кэпсэттэ Вера Петрова