Күһүӊӊү чаҕылхай ыраас күн. Си ийэ кѳмүс күһүн бүтэһик сылаас күннэрин бэлэхтиир кэмэ. Алтынньы биир маннык чаҕылхай 3-с күнүгэр Болугур оскуолатын саалатыгар, сынньалаӊ пааркатыгар элбэх оҕо аймах, улахан да дьон сэргэхсийэн кэллэ-барда. Бүгүн номнуо 10-с тѳгүлүн тэриллэр улуустааҕы «Гольдеровтар кѳмүс күһүннэрэ» эмиэ дьону түмтэ.
Амма улууһун Болугур нэһилиэгин иккис дойду оӊостон, сүрэҕинэн таптаан олохсуйбут, «амматыйбыт Бүлүү уола» Баһылай Сѳдүѳтэбис Куолдьарап – Ороһу Уола уонна кини кыыһа, туйах хатарааччыта Саргылаана Васильевна Гольдерова — Саргы Куо уонна мин таайым Михаил Васильевич Дьячковскай — Кѳлбѳ Мэхээлэ айар үлэлэрин сырдатар аналлаах айар кѳрсүһүүгэ быйыл маннык күрэхтэр тэрилиннилэр: бу бэйиэттэрбит хоһооннорун сахалыы, нууччалыы бѳлѳҕүнэн уонна биирдиилээн ааҕыы, «Мин булчуппун, мин кусчуппун» диэн уолаттарга спортивнай күрэх, айымньыларынан анимация (мультик оӊоруу) уонна тыа сирин үлэһитин уруйдуур-айхаллыыр сыаллаах суруналыыстыка күрэхтэрэ.
Бу 3 киһибит – улахан дьон, Арассыыйа суруйааччыларын сойууһун чилиэттэрэ, суруналыыс, тылбаасчыт дьоҕурдаах дьон. Онон кинилэр сатабылларын, дьоҕурдарын эмиэ санаан, махталбытын биллэрэн туран, күрэхтэрбит толкуйданаллар.
Быйыл «суол туругуттан тутулуктаахпыт» диэн урут мэлдьи кэлэр оскуолаларбыт кэлбэтилэр. Ыраах Сатаҕайтан уонна ыаллыы Амма-Наахаратыттан оҕолор кэлэн күрэхтэһэн, билсэн-кѳрсѳн, үѳрүнү үллэстэн, ситиһиилээхтик кыттан, илии тутуурдаах, ѳттүк харалаах бардылар.
Таптыыр бэйиэппит Саргы Куо дьоллоох Дьокуускайтан «Хоһоон суһума» диэн тэрээһин ааптара, хоһоонньут Маргарита Иванова – Дайар Суһуму уонна хоһоонньут Сардаана Омукова – Тууйака диэн бэйиэттэри аҕалан кѳрсүһүүбүтүн киэргэттэ. Уонна Амматтан бэйэбит суруйар дьоммут Наталья Рязанская, Алтаана Артемьева кэлэн, оҕолору кытта кѳрүстүлэр, кэпсэттилэр. Ити курдук Саргы Куо куруутун бэйиэттэри, суруйааччылары аҕалан дойдутун кѳрдѳрѳн, оҕолору кытта кѳрсүһүннэрэрэ олус хайҕаллаах дьыала. Кини аҕата Баһылай Куолдьарап саха суруйааччыларын итинник аҕалан дьэдьэннэтэн, Амма эбэҕэ сѳтүѳлэтэн ыалдьыттаппытын туһунан ардыгар хоһооннорго түбэһэ түһэн ааҕан соһуйа үѳрээччибин.
Амма улууһун үѳрэҕин упроавлениетын аатыттан начальнигы солбуйааччы Татьяна Ивановна Иванова кэлэн эҕэрдэлээтэ, тэрээһин ааптара Петрова Т.П. «Амма улууһугар үѳрэх систиэмэтигэр киллэрбит кылаатын иһин» диэн бэлиэни туттарбыта туспа үѳрүүнү аҕалла.
Хоһоон ааҕыытыгар ѳрүү буоларын курдук саамай элбэх кыттааччы баар. 5-8 кылаастарга саамай бастыӊ ааҕааччы Сатаҕай оҕолорун «Маӊнайгы таптал» хоһоон триота буолла. Онтон 2 м. – Амма Наахара оҕолоро «Доҕордоһуу чорооно» хоһоон. 3 м. – Болугур 5 кылааһын оҕолоро.
9-11 кылаастарга биирдиилээн ааҕыыга оҕолор долгуйан туран аахпыттарын астына кѳрдүбүт-иһиттибит. Болугур уолаттара Максим Кононов, Вася Шестаков бастыӊ ааҕааччы диэн ааты ылыахтарын ыллылар. «Мин булчуппун, мин кусчуппун» диэн хоһоонун аӊардаһан аахтылар. 3 миэстэни Сатаҕай оҕото Афанасьева Алина ылла. Сатаҕай үѳрэнээччилэрэ (салайааччы Онуфриева Анна Васильевна) олус кыһаллан, дириӊник сыныйан туран хоһоону үѳрэппиттэрэ хайҕаллаах.
Нууччалыы бѳлѳҕүнэн Саргы Куо уонна Кѳлбѳ Мэхээлэ хоһооннорун ааҕыыга 5-6 кылаастарга барыта болугурдар кыттыбыттар. 1 миэстэ – 6 кылаас, 2 м. – 5 кылаас, 3 м. – 5 кылаас. Арыый улахаттарга 7-8 кылаастарга 1 м. — 8 б кылаас, 2 м. – 7 кылаас, 3 м. – 8 а кылаас таҕыстылар.
Нууччалыы хоһоону биирдиилээн ааҕыыга 1-гы миэстэни Валерия Максимова, 2-с миэстэ Тимур Костантинов, 3-с миэстэ Чэмэлиинэ Петрова, Ньургуйаана Кузьмина буоллулар.
«Мин булчуппун, мин кусчуппун» диэн уолаттарга аналлаах спортивнай күрэх пааркаҕа буолла. 4 хамаанда Байанайга алгыс этиигэ, кус саӊатын истэн билиигэ, кус дьүһүнүн хаартыскаттан билиигэ, балаакка туруорууга, эрэһиинэ оӊочону үрдэриигэ уонна эстафетаҕа илин-кэлин түһүстүлэр. Бу – сүрдээх элбэх сэӊээриин ылар, элбэх кѳрѳѳччүнү мунньах күрэх. Уол оҕону саха киһитин сиэри-туому билиитин, айылҕаны кытта алтыһыытын, эр киһи бултуур сатабылын сайыннарар күрэҕи оскуола музейын салайааччыта Сахаяна Юдовна Кожурова, физкультура учууталлара Евсеева Алена Алексеевна, Мякишева Варвара Федотовна, Кузьмин Василий Иванович, ыччат лиидэрэ Рустам Юрьевич Дьячковскай бэрт сэргэхтик тэрийдилэр. 1 миэстэ Болугур 1 хамаандата (Гольдеров Иосиф, Макаров Дьулус, Шестаков Вася, Марков Вася) буолан үѳрүүбүт үрдээтэ. 2 миэстэ эмиэ болугурдар, 8 б кылаас уолаттара. 3-с миэстэ — Сатаҕай уолаттара, 4-с миэстэ – Амма-Наахара оскуолатын уолаттара. Бу Василий Федотович Гольдеров айбыт хоһоонун аатынан күрэх уолаттары иитиигэ улахан оруоллаах.
Аан бастакытын тэриллэр анимация (мультик оӊоруу) күрэҕэр 3 эрэ кыттааччы баар. 1 миэстэ Валерия Максимова «Удьуор утума», 2-с миэстэ Сандаара Саввина «Мин баар этим түӊ былыр», 3-с миэстэ Айта Новикова «Ороһу, Болугур-мин дойдум» (Болугур оҕолоро). Кыттааччылар пластилин, уруһуй, куолас, хоһоон, музыка, хартыына кѳмѳтүнэн интэриэһинэй мультиктары оӊорбуттара кэрэ. Аан бастакыларын оӊордулар. Туох ханнык барыта хаһан эрэ саҕаланар буоллаҕа. Оҕолор итинтэн сэдиптээн салгыы анимация идэтин сэргиэхтэрэ турдаҕа.
Суруналыыстыка идэтигэр туһаайар сэргэх, эмиэ аан маӊнайгытын тэриллэр күрэххэ 5 үлэ киирдэ. Сатаҕайтан Никитина Валерия, Егорова Эдуарда видеоочерк күрэҕэр 1 миэстэ. 2 м. – Николаева Амелия Болугур, ыллылар. Сулҕаччы оҕолоро «Эрэл» медиакиинтэн Алексеев Яша, Неустроева Карина, Бурцева Сандаара (салай Слепцова И.С.) «Бастыӊ уобарас» диэн номинация ыллылар. Оттон Амма-Наахара оҕото Далаана Яковлева «Бастыӊ интервью» диэн номинация хаһаайына буолла. Оттон «Бастыӊ суруналыыс» ааты Глеб Потапов ылла. Кини уонна атын да оҕолор Амма улууһун Ольга Иванова-Сидоркевич аатынан оҕо сайдар киинин Болугурдааҕы филиалын «Наследие» куруһуогун иитиллээччилэрэ буолаллар. Оҕолор тыа сиригэр Дьѳһѳгѳй оҕото сылгыны иитэр, сүѳһү кѳрѳр, үрүӊ илгэни дэлэтэр үлэһит дьон туһунан очеркалары оӊорбуттара кэрэхсэбиллээх буолла. Кыттааччылар тѳрѳѳбүт дойду үлэһит дьонун билэллэрэ, сыаналыыллара, махтаналлара кэскиллээх. Кѳрѳргѳ интэриэһинэй, саныырга астык. Оҕолорбут сырыы аайы араас идэлэри баһылыырга туһаайыллан иһэллэрэ үчүгэйин!
Кыттааччыларга бэлэх биэрбит, спонсор буолбут биир дойдулаахпыт, ООО «Сельхозтехника» гендиректора Ньургун Васильевич Гольдеровка дириӊ махталбытын этэбит. Ньургун Васильевич хас сырыы аайы маннык араас үчүгэй бириистэри аҕалар. Булчут күрэҕэр 4 бастыӊ хамаанда бары кыттааччыта бириис ылаллар. Маны таһынан тѳрѳѳбүт Болугурун үѳрэммит оскуолатын ыччата спортивнай, чэгиэн, үтүѳ дьон буоллуннар диэн куруутун араас спортивнай инвентарь бэлэхтээн үѳрдээччи. Патриот диэн маннык буоллаҕа.
«Гольдеровтар кѳмүс күһүннэрэ» айар кѳрсүһүүбүт 10-с тѳгүлүн тэрилиннэ. 2007 сылтан саҕалаан 2 сылга биирдэ буолар. Оҕо 5-7-9-11 кылаастарга кытыннаҕына, дэлэкээннээх сатабыла, дьоҕура сайдара буолуой?! Тѳрѳѳбүт тылбыт поэзия, хоһоон тылын нѳӊүѳ сайда, тарҕана, үйэлэргэ чугдаарыйа турдун!
Күндү кыттааччыларбыт, үѳрэнээччилэр, учууталлара, ѳссѳ да кэлэ тураарыӊ! Күүтэбит кѳрсүһэр күннэри!
Баһылай Куолдьарап эппитинии,
«Үчүгэй дьон»,
«Доҕоттор» үгүскүт,
«Айан аартыгын» тутуһан,
«Ыраах суолга» турунуң!
«Сүрэх тэбэрин тухары»
«Доҕордуун көрсүһүү»
Буола туруо мин дьиэбэр-
«Соһуччу үөрүү»!
Кэллэргит эрэ
«Кэрэ киэһэлэри» атаарыахпыт,
«Халлаан сырдыар» диэритин
«Саха хомуһун» дьиэрэтиэхпит,
«Доҕордоһуу тойуктарын» дуоратыахпыт…
«Гольдеровтар кѳмүс күһүннэрэ» тэрээһин ааптара,
Болугур оскуолатын саха тылын, литэрэтиирэтин
учуутала Татьяна Петрова