Кулун тутар 18 күнүгэр, Өрөспүүбүлүкэтээҕи лиссиэй-интэринээккэ «Барҕарыы» пуонда 35 cыллаах үбүлүөйдээх тэрээһиннэрин чэрчитинэн «Барҕарыы» II Өрөспүүбүлүкэтээҕи саха тылынан кэмпириэнсийэ ыытылынна. Уопсайа 400 кыттааччы 17 улуустан уонна Дьокуускай куораттан кыттыыны ыллылар.
Кэмпэриэнсийэ сүрүн уратыта — оҕолор дакылааттарын саха тылынан көмүскүүллэр. Чинчийэр үлэ нөҥүө оҕо айар, ырытар, анаарар дьоҕурун, сахалыы саҥарар-толкуйдуур сатабылын сайыннарыы — тэрээһин сүрүн сыала буолар.
Кэмпириэнсийэ 18 сиэксийэнэн үлэлээтэ. Тылы чинчийии, литэрэтиирэ, педагогика, култуура, история уонна археология, кыраайы үөрэтии, сири-дойдуну чинчийии, айылҕаны харыстааһын, химия, биология, математика, физика, астрономия, тиэхиньикэ, информатика, IT, экэниэмикэ курдук билим бары хайысхаларын хабан ыытылынна.
Кэмпириэнсийэ чэрчитинэн учууталларга анаан «Оҕону иитэр-үөрэтэр сахалыы эйгэни тэрийии» сэминээр» буолан ааста. СӨ Билим Академиятын Тылы үөрэтэр, сайыннарар киинэ, «Кэскил» оҕо бэчээтин кыһата, «Төрөппүт көҕүлээһинин киинэ», «Айыы Кыһата» Национальнай гимназия, «Күөрэгэй» түмсүү, «Күн» оҕо хамсааһына кыттыыны ыллылар.
Кэмпириэнсийэ кыттааччылара ханнык тиэмэни чинчийбиттэрин уонна кэмпириэнсийэ туһунан бэйэлэрин санааларын үллсэтэллэр:
Иванова Айнура, 7 кылаас, С.К. Макаров аатынан Чурапчы гимназията:
— «История уонна Археология» — хайысхатыгар кытынным. Тиэмэм аата «Чурапчы көһөрүллүүтэ». Көһөрүллүүгэ барбыт оҕолор хас буолан, хайдах, хаһан барыбаттарын чинчийдим. Онно тиийэн хайдах олорбуттарын үөрэттим. Олус ыарахан, элбэх киһи, элбэх оҕо олоҕун былдьаабыт көһүрүллүү буолбутун өссө төгүл бу чинчийиибиттэн өйдөөтүм. Саха тылынан ыытыллар кэмпириэнсийэ олус үчүгэй, долгутуулаах буолла. Сахам тылын сөбүлүүбүн, күннээҕи олохпор сахалыы кэпсэтэбин.
Данилов Ваня, 7 кылаас, Н.С. Охлопков аатынан Нам гимназията
— Мин математика хайысхатыгар кытынным. Тиэмэм аата «Килиэккэ кумааҕыга фигура иэнин булар ньыма». Аныгы үйэҕэ ханнык баҕарар ыйытыкка эппиэт булуохха сөп. мин бу чинчийиибэр бэйэм дьиэм иэнин Пика формулатынан суоттаан таһаардым. Математика хайысхатыгар сахалыы тылынан кыттарбар кыратык ыарырҕаттым. Олус сөбүлээтим, маннык конференция ыытыллара олус туһалаах дии саныыбын.
Васильев Сандал, 8 кылаас, Н.С. Охлопков аатынан Нам гимназията
— Тылы чинчийии хайысхаҕа кытынным. Мин тиэмэм аата «Оскуола оҕото» сахалыы тылынан саҥаралларын билиҥҥи туругун кэтээн көрүү, инники көрүүлэр». Чинчийбит тиэмэм балай да ыарахан этэ. Бу тиэмэбин иккис сылбын чинчийэбин. Бэйэм оскуолабар 5 кылаастары кэтээн көрдүм. Былыырыҥҥы чинчийиибин кытта тэҥнээтэххэ быйылгы бэһистэр сахалыы быдан үчүгэйдик саҥараллар, тупсбуттар. Сап-саха эбиттэр. Сахалыы саҥарар оҕо элбээн эрэр диэн түмүккэ кэллим. Сахалыы кэмпириэнсийэ ыытыллара олох үчүгэй дии саныыбын, төрөөбүт тылбытын умнумуохха, сахалыы саҥарыахха.
Терехова Сайаана, 10 кылаас, Е.Е. Эверстов аатынан Кэбээйи орто оскуолата
— Улуусупутугар ыытыллыбыт Барҕарыы кэмпириэнсийэтигэр бастааммын бүгүн манна кытта сылдьабын. Педагогика хайысхатыгар «Тренажер. Саха» диэн тиэмэҕэ чинчийэр үлэбин көмүскүү сылдьабын. Ол эбэтэр, эксээмэни ситиһиилээхтик туттарарга анаммыт сорудахтаах тиэстэри оҥорбутум. Ол тиэстэрбин барытын биир сайтка киллэрбитим. Сайтым туһунан кэпсии, көмүскүү кэллим. Мин санаабар сахалыы кэмпириэнсийэ ыытыллара олус үчүгэй. Билиҥҥи кэмҥэ оҕолор сахалыы саҥараллара аҕыйаата. Ол иһин ону элбэтэр гына маннык сахалыы кэмпириэнсийэлэри ыыталлар. Элбэх оҕо бэйэтин тылынан саҥарара, тылын билэрэ, элбэхтэ күннээҕи олоҕор туттара элбиирэ олус үчүгэй.
Оҕолор дакылааттарын билим бары эйгэтиттэн 57 эспиэр сыаналаата. Кулун тутар 19 күнүгэр Саха академическай тыйаатырыгар 10:00 чаастан «Барҕарыы» кэмпэриэнсийэ кыайыылаахтарын эҕэрдэлиэхтэрэ.
Виктория КОЛОДЕЗНИКОВА
Keskil14.ru