«Ыллаа-туой, уол оҕо-2025» өрөспүүбүлүкэтээҕи күрэх ырыа куттаах уоланнары быйыл XXV төгүлүн түмтэ. 25-с үбүлүөйдээх «Ыллаа-туой, уол оҕо» өрөспүүбүлүкэтээҕи күрэх олунньу 18-19 күннэригэр Уус Алдан улууһун Лөгөй нэһилиэгин киин бөһүөлэгэр Кэптэнигэ ыытылынна.
Бу күрэх үйэ чиэппэрин устата 9000 кэриҥэ уолаттары ырыа кэрэ эйгэтигэр уһуйда.
Быйыл 200 уолан күөн көрүстэ. Уолаттар олус бэлэмнэнэн, долгуйан дьүүллүүр сүбэ иннигэр ыллам ырыаларын бэлэхтээтилэр, илин кэлин түһүстүлэр. Элбэх оҕо-аймах кутун-сүрүн туппут бырайыак ааптара Саха Өрөспүүбүлүкэтин үөрэҕириитин, ыччат политикатын туйгуна, «Саха Өрөспүүбүлүкэтин эбии үөрэхтээһинин бастыҥ иитээччитэ» бириэмийэ, Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Дарханын «Бастыҥ маастар-иитээччи» национальнай бириэмийэ хаһаайката, Саха Өрөспүүбүлүкэтин норуотун уус-уран айымньыта, Уус Алдан улууһун култуурата, Уус Алдан улууһун үөрэҕириитэ сайдыыларыгар кылаатын иһин анал бэлиэлэр хаһаайката, Лөгөй, Баатаҕай нэһилиэктэрин бочуоттаах олохтооҕо, Саха Өрөспүүбүлүкэтин култууратын туйгуна Зинаида Петровна Лугинова буолар. 25 сыл анараа өттүгэр бу бырайыагын олоххо киллэрэн, ырыа куттаах уоланнары күн бүгүнүгэр диэри кэрэ эйгэтигэр угуйа турар. Биһиги күрэх ааптарын көрсөн интервью ыллыбыт:
– «Ыллаа-туой, уол-оҕо» күрэх 2001 сыллаахтан Уус Алдан Кэптэнитигэр саха-бельгийскай гимназияҕа саҕалаан ыыппыппыт. Бу күрэҕи саҕалыырбытыгар Марианна Фред Попова, Марк Васильевич Местников сүрүн күүс буолбуттара. Салгыы Гран-При кыайыылаах оҕо улууһугар күрэх сылтан сылтан ыытыллан кэллэ. 25-с төгүлүн ыытыллар күрэхпит быйыл төрүттэммит дойдутугар Кэптэнигэ буола турар. Былырыыҥҥы Гран-При кыайыылааҕа Лөгөй лиссиэй выпускнига Арсен Сокорутов этэ. Быйыл күрэхпит үбүлүөйдээх сылыгар урукку сыллардааҕы Гран-При кыайыылаахтара Бороҕоҥҥо В.В. Никифоров-Күлүмнүүр аатынан «Тойон Мүрү» дыбарыаһыгар үбүлүөйнэй кэнсиэр бэлэхтээтилэр. Бу күрэхтэн кынат анньынан ырыаны олохторун аргыһа оҥостубут Алексей Львов, Анатолий Михайлов, Иннокентий Петухов, Иван Лаврентьев, Василий Местников, Тимур Корякин, Андрей Никитин, Кирилл Матвеев, Леонид Готовцев, Эрсан Соловьев, Степан Гоголев, Арсен Сокорутов, «Күндүмэн» ансаамбыл умнуллубат киэһэни бэлэхтээтилэр. Быйылгы уратыбыт диэн икки Гран-При олохтонно: биирдиилээн толорооччуга уонна бөлөххө. Гран-При үрдүк аатын биирдиилээн толорооччуларга Лөгөй лицей-интернат 4-с кылааһын үөрэнээччитэ Марк Олесов, салайааччыта Варвара Константиновна Федорова уонна бөлөҕүнэн толорооччуларга Таатта улууһун Туора Күөл орто оскуолатын «Дохсуннар» ансаамбыла, салайааччылара Геннадий Кононович Васильев ыллылар. Маны сэргэ Геннадий Кононович «Бастыҥ салайааччы» үрдүк ааты ылла.
«Ыллаа-туой, уол оҕо» күрэх ааптара дириҥ махталын Лөгөй оскуолатыгар, Бүөтүр Оҕотоойоп аатынан Кэптэнитээҕи сынньалаҥ киин үлэһиттэригэр, дириэктэригэр Прядезников Владимир Федоровичка, улуустааҕы үөрэх управлениетын салайааччытыгар Литвинцев Степан Моисеевичка, култуура управлениетын салайааччытыгар Нафанаилов Сергей Сергеевичка тиэрдэр.
– Маны таһынан, 2001 сыллаахтан ыытыллыбыт «Ыллаа-туой, уолоҕо» күрэх бастакы спонсорыгар Бурнашев Семен Семеновичка, «Чолбон» тэрилтэ салайааччытыгар, үөрэх министиэристибэтин эбии үөрэхтээһин отделыгар Архипова Александра Саввичнаҕа, Терютин Николай Николаевичка, маны тэҥэ, «Кэскил» хаһыат эрэдээксийэтигэр, бу күрэх саҕаланыаҕыттан Варвара Николаевна Угарова салайааччылаах тахсаннар күрэҕи өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн иһитиннэрбиттэрэ, сырдаппыттара. Элбэх сыл күрэҕи ыытан кэлбит Үөһээ Бүлүү, Бүлүү, Сунтаар, Таатта, Өлөөн улууһун култууратын уонна үөрэх управлениеларын салайаааччыларыгар, тэрийээччилэргэ махтанабын, – диэн Зинаида Петровна Лугинова махталын биллэрэр.
Ыллаа-туой, уол-оҕо
Ыллам ырыаны дьиэрэтэн,
Ыллаа-туой, уол-оҕо
Ыраах саҕахха угуйан!
Эһиилги XXVI «Ыллаа-туой, уол оҕо» күрэххэ Таатта улууһугар көрсүөххэ диэри!
Павел ГЕРАСИМОВ, VIII кылаас, Янис СЫСОЛЯТИН VII кылаас,
«SiTiM» LegMedia» юнкордара, Лөгөй лицей-интернат, Уус Алдан